giáo án tích hợp liên môn hóa học

Kênh tổng hợp tài liệu, tài liệu chuẩn, tài liệu file word, đề thi, giáo án mới nhất Bộ đề thi thử THPT Quốc Gia Toán Vật Lý Hóa Học Sinh Học Tiếng Anh Ngữ Văn Lịch Sử Địa Lý Giáo Dục Công Dân Chắp vá dạy tích hợp. Cô Mai, giáo viên Vật lý đang dạy môn Khoa học tự nhiên, thấy thiếu tự tin khi đứng trên bục giảng vì phải dạy thêm hai môn Hóa, Sinh. Năm học này là năm thứ hai chương trình và sách giáo khoa mới áp dụng với bậc THCS (lớp 6 và 7). Ba môn Vật lý Số: 2613/BGDĐT-GDTrH. V/v: Triển khai thực hiện chương trình giáo dục trung học năm học 2021-2022. Hà Nội, ngày 23 tháng 6 năm 2021. Kính gửi: Các Sở Giáo dục và Đào tạo1. Năm học 2021 -2022, các cơ sở giáo dục trung học thực hiện đồng thời Chương trình giáo dục phổ thông ban Cập nhật: 04/03/2020 15:43 | Thu Hương. Hiện nay Bộ Giáo dục và đào tạo đã tạo nhiều tổ hợp môn mới để các em có thêm lựa chọn phù hợp hơn với khả năng, học lực của mình. Dưới đây là tổng hợp tất cả những tổ hợp môn, mã tổ hợp của các khối thi Đại học 100.764.406. Danh sách CB-CNVC. Trang đầu. Tất cả có 170 GV thuộc 23 Phòng - Ban - Bộ môn. Vui lòng Nhấn vào khung phía trên để chọn Phòng - Ban - Bộ môn. Site De Rencontre Gratuit Au Ghana. Ngày đăng 25/02/2016, 1908 giáo án tích hợp liên môn cho khối THCS, giúp học sinh nâng cao được kiến thức kỹ năng và giúp cho người giáo viên hiểu được thêm những kỹ năng mới Kiến thức , kĩ năng , thái độ của các môn học sẽ đạt được trong dự án này là Môn hình học, môn vật lí , môn hoá học, địa lí , giáo dục dân số và môi sinh cần có năng lực vận dụng những kiến thức liên môn đại số Hình học, đại số Hoá học, đại số Vật lí, lồng ghép Giáo dục dân số và môi trường. - SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN PHỊNG GIÁO DỤC HƯNG NGUN Trường THCS Nguyễn Thị Minh Khai Địa Xóm xã Hưng Thơng , Hưng ngun, Nghệ An - Họ tên giáo viên Lê Văn Duệ Điện Thoại 0946232524 Email levandue59 Websib te http// violetvn/ledue59 BÀI DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP Chủ đề Giải tốn cách lập phương trình Ngày 23 tháng 12 năm 2012 CỘNG HỒ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập tự hạnh phúc PHIẾU DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP I/ Chủ đề Dạy học tích hợp mơn học Hình học, Vật lí, hố học, dân số mơi trường thơng qua chủ đề Giải tốn cách lập phương trình II/ Mục tiêu dạy học - Kiến thức , kĩ , thái độ mơn học đạt dự án Mơn hình học, mơn vật lí , mơn hố học, địa lí , giáo dục dân số mơi trường - Học sinh cần có lực vận dụng kiến thức liên mơn đại số - Hình học, đại số - Hố học, đại số - Vật lí, lồng ghép Giáo dục dân số mơi trường III/ Đối tượng dạy học dự án Học sinh khối 8& khối IV/ Ý nghĩa , vai trò dự án Gắn kết kiến thức, kĩ , thái độ mơn học với nhau, với thực tiễn đời sống xã hội , làm cho học sinh u thích mơn học u sống V/ Thiết bị dạy học - Đèn chiếu - Bảng nhóm - Bút - Giấy A4 VI/ Hoạt động dạy học tiến trình dạy học Do thời gian hạn chế sau chúng tơi giới thiệu sản phẩm nhóm thiết kế Mơ tả hoạt động dạy học qua giáo án tốn tiết 53 Luyện tập Để dạy học theo chủ đề tích hợp mơn học , chủ đề Giải tốn cách lập phương trình cụ thể tiết 52-53 luyện tập Tơi cần thay đổi số tập SGK nêu ra, thay vào số tập có liên quan đến mơn học khác mơn vật lí, mơn hố học , mơn hình học Để giải tốn học sinh cần nắm kiến thức lên mơn nói Ngồi tơi đưa số tốn liên quan đến giáo dục mơi trường, dân sốkế hoạch hố gia đình VII/ Kiểm tra đánh giá kết học tập học sinh * Nội dung kiến thức Đánh giá cấp độ a Nhận biết b Thơng hiểu c Vận dụng Cấp độ thấp, cấp độ cao Về kĩ năng Đánh giá - Rèn luyện giải tốn cách lập phương trình - Kĩ vận dụng kiến thức liên mơn để giải tốn cách lập phương trình 3 Về thái độ Đánh giá thái độ học sinh - Ý thức , tinh thần tham gia học tập - Tình cảm học sinh mơn học mơn học khác có liên quan *cách thức kiểm tra, đánh giá kết học tập , sản phẩm học sinh - GV đánh giá két ,sản phẩm học sinh - HS tự đánh giá kết quả, sản phẩm lẫn nhau nhóm , tổ - Phiếu trắc nghiệm đánh giá kết quả, sản phẩm HS VIII/ Các sản phẩm học sinh - Hệ thống bước giải tốn cách lập pt Vào giấy A4, hs lớp - Giải tập học sinh vào giấy A4 theo nhóm, tổ - Giải tập học sinh vào bảng phụ cá nhân - Phiếu trả lời trắc nghiệm tập học sinh.cả lớp ************************************ Giáo án GIẢI BÀI TỐN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH Đại số 8tiết 52-53 I/ MỤC TIÊU - Kiến thức Học sinh cố lại bước giải tốn cách lập phương trình - Kỹ năng Rèn luyện kỹ vận dụng kiến thức mơn học vật lí, mơn hố học , hình học để giải thành thành thạo số tốn có nội dung khác cách lập phương trình - Thái độ Học sinh có ý thức tích cực giải tập, thơng qua em u thích mơn tốn , mơn lí , hố , địa lí , giáo dục dân số , mơi trường II/ CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRỊ Giáo viên − SGK, Màn chiếu đề tập, Học sinh − Thực hướng dẫn tiết trước, Thước kẻ, đèn chiếu III TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Ổn đònh lớp phút kiểm diện Kiểm tra cũ 10’ HS1 − Chữa tập 40 trang 31 SGK đề đưa lên chiếu Đáp án Gọi tuổi Phương năm x tuổi ĐK x nguyên dương Ta có phương trình 3x + 13 = 2x+13 Giải phương trình ta x = 13thích hợp Năm Phương 13 tuổi HS2 − Chữa tập 38 tr 30 SGK Đáp án Gọi tần số điểm x ĐK x nguyên dương, x O Â=900 Hạ OH vng HS chọn ẩn số , đặt điều ⇒ AB = x+5, AC = x+12 góc với BC Biết kiện đơn vị ẩn Áp dụng định lí Pi ta go ta có BH=5cm; CH = 12cm AM = AN = xcm, x>O phương trình Tính AB, AC Tâm đường HS dùng ẩn để biểu diễn x+52 +x+122 = 172 tròn nội tiếp tam giác dại lượng chưa biết Giải pt ta được giao điểm đường khác AB, AC x1= , x2= -20 loai phân giâc trong AB = x+5, AC = x+12 Vậy AB = 8cm , AC = 15 cm HS sử dụng định lí Pi ta GV u cầu HS đọc kĩ đề vẽ hình vào giấy nháp go tam giác vng ABC để lập phương GV ? Tứ giác ANOM trình hình ? sao? x+52 +x+122 = 172 GV? Để tính AB AC HS giải pt đối chiếu cần biết AM, AN ta nên chọn ẩn số điều kiện ẩn để lấy nghiệm pt x= nào? Từ tính AB = GV? Biễu diễn AB, AC 8cm , AC = 15 cm qua x nào? GV? Căn vào đâu để lập pt? Hoạt đơng 2 Bài tốn có HS đọc kĩ đề tìm hiểu đề 2/ Bài tốn có nội dung vật lí nội dung vật lí Giải Giáo viên nêu đề tốn HS D = MV Ta có cơng thức D = MV chiếu D khối lượng kim, D khối lượng kim, M khối Một miếng than hợp M khối lượng kim loại , lượng kim loại , V thể tích kim đồng kẽm Hỏi V thể tích khối khối kim loại miếng than có khối kim loại Gọi x khối lượng đồng có lượng 124,5 g chứa bao HS chọn ẩn Gọi x than đợn vị kg, x>o Thì nhiêu đồng khối lượng đồng có khối lượng kẽm là kẽm Biết khối lượng than, đơn vị 0,1245-xkg riêng đồng kg,x>o 8900kg/m3, kẽm 7100kg/ m3 than 8300kg/m3 GV ? nhắc lại cơng thức tính khối lượng riêng vật GV? Hãy chọn ẩn số, đơn vị , điều kiện ẩn GV? Hãy biểu diễn khối lượng kẽm qua ẩn số GV? Từ tính thể tích đồng thể tích than GV? Dựa vào đâu để thiết lập pt GV? Hãy giảỉ pt để tìm kết HS Biểu diễn khối khối lượng kẽm, thể tích đồng, thể tích than qua ẩn số x Từ thiết lập pt x 0,1245 − x 0,1245 + = 8900 7100 8300 HS giải pt tìm kết quả x = 0, 089kg = 89 g TMDK Thể tích đồng là x cm3, 8900 0,1245 cm3 thể tích 7100 0,1245 than là cm3 8300 kẽm là Theo ta có pt x 0,1245 − x 0,1245 + = 8900 7100 8300 Giải pt ta x = 0, 089kg = 89 g TMDK Vậy miếng than có 89g đồng 124,5 -89 = 35,5g kẽm HS đọc kĩ đề tìm hiểu đề Hoạt động 3 Bài tốn có nội dung hố học Giáo viên nêu đề tốn chiếu Tỉ lệ đồng loại quặng thứ nhỏ tỉ lệ đồng loại quặng thứ hai 15% Trộn hai loại quặng hỗn hợp có 50% đồng, khối lượng loại quặng thứ hỗn hợp 25kg, khối lượng loại quặng thứ hai hỗn hợp nửa khối lượng quặng thứ Tính tỉ lệ phần trăm đồng loại quặng GV u cầu hs đọc kĩ đề tìm hiểu đề GV Hãy chọn ẩn số? GV Hãy biểu diễn đại lượng chưa biết khác tốn? GV Dựa vào đâu để thiết lập pt? 3/ Bài tốn có nội dung hố học HS chọn ẩn số Gọi tỉ lệ % đồng có loại quặng thứ x%x>0 HS biểu diễn đại lượng chưa biết khác tốn Tỉ lệ đồng có loại thứ hai x+15% Hỗn hợp hai loại quặng đem trộn 37,5kg Giải Gọi tỉ lệ % đồng có loại quặng thứ x%x>0 Thì tỉ lệ đồng có loại quặng thứ hai x+15% Khối lượng loại quặng thứ hỗn hợp 25kg, biết khối lượng loại quặng thứ hai hỗn hợp nửa khối lượng loại quặng thứ thứ nên khối lượng loại quặng thứ hai 12,5 kg Vậy khối lượng hỗn hợp hai loại quặng đem trộn 37,5kg Theo ta có phương trình 25x + 12,5x+15 = 37, Giải pt ta x= 45TMĐK Vậy Tỉ lệ % đồng loại quặng thứ nhất, thứ hai 45%; 60% 4/ Bài tốn có nội dung giáo dục mơi trường Hoạt động 4Bài tốn có nội dung giáo dục mơi trường GV đưa đề lên HS Đọc kĩ đề chiếu Để tạo mơi trường xanh đẹp , nhà trường HS chọn ẩn số đặt tổ chức cho lớp đào điều kiện cho ẩn số vườn ươm đem trồng Lớp thứ đào HS dùng ẩn số để biểu 18 số diễn đại lượng chưa 11 lại vườn ươm, lớp thứ biết khác tốn hai đào 36 số 11 lại vườn ươm, lớp thứ đào 54 11 HS vào số lớp trồng để lập pt số lại vườn ươm Cứ , lớp đào hết số vườn ươm số lớp đào đem trồng Tính xem vườn ươm nhà trường có cây? GV u cầu hs đọc kĩ đề tìm hiểu đề GV Hãy chọn ẩn số? GV Hãy biểu diễn đại lượng chưa biết khác tốn? GV Dựa vào đâu để thiết lập pt? 5/ Bài tốn có nội dung giáo dục dân số GV đưa đề lên chiếu Năm ngối , tổng số dân hai tỉnh A B triệu Do địa phương làm cơng tác tun truyền , vận động , kế hoạch hố gia đình tốt nên năm , dân số HS Đọc kĩ đề tỉnh A tăng thêm HS chọn ẩn số đặt 1,1 % Còn tỉnh B tăng điều kiện cho ẩn số Giải Gọi tổng số vườn ươm x cây x ngun, dương Số lớp thứ lấy là 18+ x -18 11 Số lớp hai lấy là 36+ 10 [ x − 18 − 36] 11 11 Vì số lớp nên ta có pt 18+ 1 x -18 = 36+ [ 11 11 10 x − 18 − 36] 11 Giải pt ta x = 1800 TMĐK Vậy vườn ươm nhà trường có tổng số 1800 5/ Bài tốn có nội dung giáo dục dân số Giải Gọi x số dân năm ngối tỉnh A ĐK x ngun, dương, x ... HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập tự hạnh phúc PHIẾU DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP I/ Chủ đề Dạy học tích hợp mơn học Hình học, Vật lí, hố học, dân số mơi trường thơng qua chủ đề Giải... giới thiệu sản phẩm nhóm thiết kế Mơ tả hoạt động dạy học qua giáo án tốn tiết 53 Luyện tập Để dạy học theo chủ đề tích hợp mơn học , chủ đề Giải tốn cách lập phương trình cụ thể tiết... *cách thức kiểm tra, đánh giá kết học tập , sản phẩm học sinh - GV đánh giá két ,sản phẩm học sinh - HS tự đánh giá kết quả, sản phẩm lẫn nhau nhóm , tổ - Phiếu trắc nghiệm đánh giá kết quả, sản - Xem thêm -Xem thêm giáo án tích hợp liên môn, giáo án tích hợp liên môn, Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh Trường THPT HOÀNG HOA THÁM Địa chỉ xã Hoàng Quế - huyện Đông Triều – tỉnh Quảng Ninh. Điện thoại 01688 602 607 Email BÀI DỰ THI BÀI GIẢNG TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN MÔN HÓA HỌC LỚP 10. THÔNG TIN VỀ GIÁO VIÊN Họ và tên Đặng Thị Thùy Linh – Khúc Thị Hà PHỤ LỤC III PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI CỦA GIÁO VIÊN I. Tên hồ sơ dạy học TÍCH HỢP KIẾN THỨC CÁC MÔN VẬT LÝ, TOÁN HỌC, SINH VẬT, ĐỊA LÍ VÀ GIÁO DỤC CÔNG DÂN VÀO GIẢNG DẠY BÀI “OXI” MÔN HÓA HỌC 10. II. Mục tiêu dạy học 1. Về kiến thức Biết được - Oxi Vị trí , cấu hình lớp electron ngoài cùng, tính chất vật lí, phương pháp điều chế oxi trong ptn và trong công nghiệp. - Ozon là dạng thù hình của oxi, điều kiện tạo thành ozon, ozon trong tự nhiên và ứng dụng của nó, ozon có tính oxi hóa mạnh hơn oxi. Hiểu được - Oxi và ozon đều có tính oxi hóa rất mạnh, ứng dụng của oxi. kỹ năng - Dự đoán tính chất, kiểm tra , kết luận được về tính chất hóa học của oxi , ozon. - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng quan sát thí nghiệm rút ra được nhận xét về tính chất, điều chế. - Học sinh viết được phản ứng của lưu huỳnh với một số kim loại và phi kim… - Viết pt minh họa tính chât và điều chế. - Tính % V khí oxi và ozon trong hỗn hợp. độ, tình cảm Thái độ - Học sinh cần có năng lực vận dụng những kiến thức liên môn sau để giải quyết các vấn đề bài học đặt ra + Môn vật lý - Biết cách sử dụng bình cầu hợp lí để điều chế oxi trong phòng thí nghiệm và tận dụng tính không tan trong nước của khí oxi để thu khí bằng phương pháp đẩy nước. + Môn toán học - Biết vận dụng những kiến thức toán học để biến đổi các công thức tính toán về lượng chất những công thức chuyển đổi giữa các đại lượng để thực hiện 1 bài toán hóa. + Môn sinh học - Biết được các lợi ích của oxi, ozon cũng như tác hại của ozon đối với sức khỏa con người. + Môn GDCD - Giải thích vấn đề bảo vệ môi trường , biết trồng cây xanh, bảo vệ rừng để tăng lượng oxi, giảm khí cacbonic và sử dụng các thiết bị thân thiện với môi trường,giảm lỗ thủng tầng ozon. - Nghiêm túc, hợp tác tốt , linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức. III. Đối tượng dạy học của bài học. - Số lượng học sinh 34 em học sinh khối 10 của trường THPT HOÀNG HOA THÁM - Đặc điểm của Học sinh Đại trà * Dự án mà chúng tôi thực hiện là môn hóa học 10, đối với môn này có 1 số thuận lợi sau - Thứ nhất các em học sinh lớp 10 đã tiếp cận và làm quen với kiến thức chương trình bậc THCS nói chung và môn hóa học nói riêng nên các em không còn bỡ ngỡ, lạ lẫm với những hình thức kiểm tra đánh giá mà giáo viên đề ra. - Thứ hai Đối với kiến thức bài “ OXI – OZON” các em đã học ở lớp 8 nên cũng đã quen thuộc. - Thứ 3 Đối với các môn học khác cũng vậy như môn vật lý, sinh học, toán học.. các em cũng được tìm hiểu kiến thức liên quan đến môn hóa học trong đó có kiến thức về cách xây dựng 1 công thức tính toán, cách biến đổi các đại lượng trong 1 công thức, quá trình quang hợp. Vì vậy khi cần tích hợp kiến thức của một môn học nào đó vào vào bộ môn hóa học để giải quyết vấn đề trong bài học các em không cảm thấy bỡ ngỡ. Như vậy việc tích hợp được kiến thức của các môn học này để giải quyết vấn đề trong môn hóa học một cách rất thuận lợi. IV. Ý nghĩa của dự án - Đối với thực tiễn dạy học + Nắm được tính chất vật lý và hóa học của rượu oxi, ozon. + Nắm được ứng dụng và cách điều chế oxi, ozon - Đối với thực tiễn đời sống + Học sinh hiểu được ý nghĩa về việc giữ gìn, bảo vệ bầu khí quyển trong lành và các ứng dụng của oxi – ozon trong cuộc sống để tăng thêm kĩ năng sống. + Biết được lợi ích của oxi ,ozon và tác hại khi phá rừng, hủy hoại tầng ozon. V. Thiết bị dạy học, học liệu - Giaó viên + Máy trình chiếu, + Dụng cụ Bình cầu có nhánh, bình tam giác, chậu thủy tinh, nút cao su, ống dẫn khí, thìa sắt, đèn cồn, giá sắt. + Hóa chất KClO3, MnO2, S, P, dây sắt, cồn. - Học sinh Nghiên cứu kĩ nội dung bài học VI. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học. Nội dung CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC Mô tả hoạt động của thầy và trò Hoạt động của thầy Hoạt động của trò HĐ1 Giới thiệu bài mới 2 phút - GV thuyết giảng Khí oxi có tác dụng quan trọng trong việc duy trì sự sống - HS nghe giảng. của các loài sinh vật, với con người nó còn có tác dụng trong các lĩnh vực như công nghiệp hóa chất, luyện kim, y tế. Dạng thù hình của oxi là ozon cũng có vai trò quan trọng trong Tư liệu, phương tiện, đồ dùng - Bảng trình chiếu - Slide 2 + Giới thiệu bài OXI OZON + Nút lệnh việc bảo vệ sức khỏe của con người. Vậy oxi, ozon có CTCT như thế nào? Có tính chất và ứng dụng gì? Ta sẽ tìm hiểu trong bài học hôm nay. giới thiệu cấu trúc bài học. HĐ2 A- Oxi – trí và cấu tạo. 8 phút Mục tiêu Viết được cấu hình của nguyên tử oxi, xác định được vị trí của oxi trong bảng tuần hoàn. Viết được công thức cấu tạo của phân tử oxi. Phương pháp Phát vấn, trao đổi nhóm GV yêu cầu HS viết cấu HS viết cấu hình của oxi, - Bảng trình chiếu I. Vị trí và cấu hình e và xác định vị trí xác định vị trí của oxi trong bảng tuần hoàn. tạo của oxi trong bảng tuần HS viết công thức cấu tạo - oxi ở ô thứ 8, hoàn. - Slide 3 chu kỳ 2, nhóm từ đó suy ra cấu tạo của của phân tử oxi + các câu hỏi VIA. phân tử O2. về cấu hình , - Cấu hình e GV làm thí nghiệm điều vị trí, cấu tạo 1s22s22p4, lớp chế oxi để HS quan của phân tử ngoài cùng có oxi. 6e. + Nút lệnh - CTPT O2; các thông tin về cấu hình, CTCT O=O vị trí, cấu tạo phân tử. chất vật lí 5 phút Mục tiêu - Sử dụng kiến thức môn toán và môn vật lý cho HS tìm hiểu tính tan của oxi trong nước, màu sắc, tỉ khối hơi của oxi so với không khí - Vận dụng kiến thức môn địa lí để tính phần trăm thể tích của oxi trong không khí. Phương pháp Trực quan, phát vấn, trao đổi nhóm II. Tính chất vật 1. Tính chất vật lý. - HS quan sát lọ đựng lý. - GV Cho các nhóm HS khí oxi, 1 HS trả lời câu Bảng trình quan sát lọ đựng oxi. Gọi hỏi chiếu. Khí oxi không HS nêu các tính chất vật - 1 bình khí màu, không lý của oxi thể, màu, mùi oxi mùi, không vị, Gọi 1 HS lên bảng tính tỉ 1 HS lên bảng tính tỉ - Slide 5 nặng hơn kk , khối của oxi so với không khối + Bảng trình hóa lỏng ở khí. 1 HS khác nhận xét chiếu kết luận -1830C., ít tan - GV cho HS liên hệ thực về tính chất trong nước. tế và giải thích vì sao vào - HS liên hệ thực tế và vật các buổi sang mùa hè, cá trong ao thường nổi lên giải thích. - HS rút ra kết luận về mặt nước nhiều. tính chất vật lý của oxi - Chốt lại câu trả lời đúng. - HS ghi bài. - Trình chiếu tính chất vật lý của oxi. Và cho HS ghi bài. HĐ3Tính chất hoá học 13’ Mục tiêu Biết được- Tính chất hoá học. Quan sát thí nghiệm, hình ảnh , rút ra được nhận xét về tính chất hoá các PTHH chứng minh tính chất của oxi, viết sự thay đổi số oxi hóa trong phương trình. - Vận dụng kiến thức về kĩ năng sống, bảo vệ môi trường qua các phương trình phản ứng hóa học đốt cháy các chất. Phương pháp Làm thí nghiêm, hoạt động nhóm, làm việc cá nhân. III. Tính chất hoá 1- Tác dụng với kim loại. Bảng trình học - GV yêu cầu HS các - HS các nhóm làm TN0 chiếu. nhóm làm TN0 GV đốt magie, quan sát màu - Slide Nút Oxi dễ nhận thêm hướng dẫn HS làm thí ngọn lửa lệnh 2e, độ âm điện lớn nghiệm đốt magie, yêu - HS nêu hiện tượng, rút + Trình chiếu  có tính oxi hóa cầu HS quan sát màu ngọn ra nhận xét và viết cách tính chất mạnh. PTPƯ. tác dụng với Trong các hợp chất, lửa.. - GV Gọi một HS nêu + Hiện tượng magie kim loại thường thể hiện số hiện tượng, rút ra nhận xét cháy với ngọn sáng chói, -phương trình oxi hóa là -2. và viết PTPƯ. toả nhiều nhiệt của Fe với oxi. dụng với - Trình chiếu kết luận và + Nhận xét magie tác nhiều kim loại PTHH. dụng mạnh với oxi khi trừ Ag, Pt, Au… đốt nóng. +2 -2 + PTPƯ 0 0 2Mg + O2 2MgO -GV yêu cầu HS viết pt 2Mg + O2  2MgO 3Fe + 2O2 Fe3O4 giải thích hiện tượng thanh sắt lâu ngày để -HS trả lời ngoài trời bị gỉ, đồng thời 3Fe + 2O2  Fe3O4 xác định vai trò của oxi trong các phản ứng. - HS theo dõi màn hình. - GV yêu cầu HS nhận xét - HS thảo luận nhóm trả về các kim loại tác dụng lời hầu hết các kim loại với oxi, các kim loại đều tác dụng với oxi trừ không tác dụng với oxi. Au, Ag, Pt. dụng với nhiều phi kim trừ 2- Tác dụng với nhiều phi - HS theo dõi HT, HS - Nút lệnh nhóm halogen kim. + Trình chiếu nêu hiện tượng, rút ra GV yêu cầu HS các PTHH phản 0 nhận xét và viết PTPƯ. 0 +4 -2 nhóm theo dõi TN GV ứng cháy C, S C + O2  CO2 0 + Hiện tượng cabon làm thí nghiệm đốt cháy với ngọn lửa vàng, 0 0 +4 -2 cacbon, lưu huỳnh, yêu toả nhiều nhiệt, còn lưu S + O2  SO2 cầu HS quan sát màu ngọn huỳnh cháy với ngọn lửa lửa.. xanh dịu, tạo khói trắng. - GV Gọi một HS nêu hiện tượng, rút ra nhận xét và viết PTPƯ. - Trình chiếu kết luận và PTHH. - GV lưu ý phản ứng đốt cháy nguồn nhiên liệu hóa thạch nói chung và than đá nói riêng bên cạnh lợi ích đem lại nguồn nhiệt cho con người còn gây ra những thiệt hại gì đối với sức khỏe con người cũng như tác hại đến thiên nhiên? Biện pháp khắc phục đặc biệt khi nguồn nguyên liệu này đang bị cạn kiệt? dụng với hợp chất 2CO + O2 2CO2. C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O -GV yêu cầu HS viết pt cho phản ứng cháy của cồn và khí CO - Các HS viết pt , xác định vai trò các chất trong phản ứng. 0 0 +4 -2 C + O2  CO2 0 0 +4 -2 S + O2  SO2 - HS trả lời và đưa ra các giải pháp theo kiến thức thực tế của mình. - HS viết phương trình, xác định số oxi hóa của các nguyên tố bị thay đổi. -Nút lệnh Đốt CO, C2H5OH - dụng cụ khay, ống nghiệm, kẹp gỗ, kẹp sắt, rượu êtylic, C, S, Mg, đèn cồn, muôi sắt. HĐ4 Ứng dụng 2’ Mục tiêu - Biết được ứng dụng của oxi. - Vận dụng kiến thức sinh học để biết được lợi ích của oxi đối với sức khỏe con người. IV. Ứng dụng - GV trình chiếu ứng dụng - HS theo dõi màn hình. Bảng trình của oxi. - HS nêu ứng dụng. chiếu. - GV cho HS nêu ứng - HS thảo luận nhóm vận dụng. dụng kiến thức môn sinh - Slide 9-15 - GV cho HS vận dụng giải thích. Trình chiếu kiến thức môn sinh giải - HS đưa ra các biện ứng dụng của thích vai trò của oxi đối pháp như trồng và bảo vệ oxi . với sức khỏe? rừng, hạn chế sử dụng - GD kĩ năng sống cần các nguồn nguyên liệu làm gì để đảm bảo nguồn hóa thạch và khí thải từ không khí trong lành , đủ các nhà máy. oxi cho mọi động vật và con người trên trái đất. HĐ5 Điều chế 5’ Mục tiêu - Biết được phương pháp điều chế oxi trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp. - Vận dụng kiến thức môn giáo dục công dân trong việc giáo dục bảo vệ môi trường. V Điều chế phòng thí nghiệm Nhiệt phân thuốc tím KMnO4 2KMnO4K2MnO4 + MnO2 + O2. Phân hủy nước oxi già 2H2O2  2H2O +O2. công nghiệp không khí chưng cất phân đoạn không khí lòng. nước điện phân nước có hòa tan một ít NaOH hoặc H2SO4 2H2O 2H2 + O2. - GV người ta có thể điều chế oxi trong phòng thí nghiệm bằng cách sử dụng những hóa chất nào? Yêu cầu HS viết phương trình. - Trình chiếu cách điều chế oxi trong phòng thí nghiệm - Trình chiếu kết luận và cho HS ghi bài- GV yêu cầu HS giải thích cách thu khí oxi dựa trên tính chất vật lí của oxi. - GV yêu cầu HS nêu cách sản xuất oxi trong công nghiệp cũng như trong tự nhiên - GV vận dụng kiến thức môn giáo dục công dân trong việc giáo dục bảo vệ môi trường. - HS Để điều chế oxi trong PTN, ta dùng các chất giàu oxi và kém bền nhiệt như KMnO4; KClO3, H2O2… 2KMnO4K2MnO4 + MnO2 + O2. 2H2O2  2H2O +O2. - HS giải thích. - HS theo dõi màn hình. - HS trả lời, viết pt - HS ghi bài. - HS vận dụng kiến thức môn GDCD để giải thích vấn đề bảo vệ môi trường trong việc bảo vệ nguồn tài nguyên rừng cũng là yếu tố tạo lượng oxi khổng lồ trong khí quyển. Bảng trình chiếu. - Slide 16 Trình chiếu điều chế oxi trong phòng thí nghiệm - Slide 17,18 Trình chiếu sản xuất oxi trong công nghiệp - Dụng cụ, hóa chất điều chế oxi trong công nghiệp. HĐ 6. B. OZONO35 phút Mục tiêu - Biết được tính chất của ozon , so sánh tính chất của oxi và ozon. - Vận dụng kiến thức toán học để làm bài toán tính toán phần trăm các khí trong hỗn hợp gồm oxi và ozon. Phương pháp Phát vấn, hoạt động cá nhân. - Gv I. Tính chất - Màu xanh nhạt, có mùi đặc trưng - O3 có tính oxi hoá mạnh hơn O2, do O3  O2 + O Ví dụ O2 + Ag  không phản ứng 0 0 -2 O3 + 2Ag  Ag2O + O2 0 0 -1 O3 +2 KI + H2O  2KOH + I2 + O2 trong tự nhiên và ứng dụng sgk giới thiệu - HS nghe giảng. + Ozon là một dạng thù hình của oxi. Thù hình là các dạng cấu tạo khác nhau của cùng một nguyên tố, ví dụ như than chì và kim cương… + Khí ozon màu xanh nhạt, mùi đặc trưng - HS trả lời về tính chất của ozon và so sánh nó với oxi. - HS dựa trên kiến thức môn học địa lí, sinh học trả lời. + Khí oxi và khí ozon có tính chất hoá học nào giống nhau?  tính oxi hoá mạnh + Hãy so sánh tính oxi hoá của O3 với O2. Viết ptpư minh hoạ. - Thêm dùng dung dịch KI có lẫn hồ tinh bột hoặc lẫn quỳ tím để nhận biết O3 - GV yêu cầu HS dựa trên kiến thức môn địa lí nêu sự tồn tại của ozon trong tự nhiên, kết hợp môn sinh nêu vai trò của nó với sức khỏe con người. Gv bổ sung không khí tại các đồi thông rất trong lành đó là do lá thông có khả năng sản sinh ra O3, là chất diệt khuẩn mạnh. Hiện nay tầng ozon đang bị phá huỷ nghiêm trọng, một trong những nguyên nhân đó là do trong khí thải có chất làm lạnh CFC. Tuy đã bị cấm nhưng hậu quả của nó còn để lại đến hàng trăm năm sau. Bảng trình chiếu. - Slide 19 Trình chiếu hình ảnh lỗ thủng tầng ozon. - GV hướng dẫn HS kĩ năng sống, nêu các biện pháp bảo vệ tầng ozon. - GV hướng dẫn HS làm BT 1. Có một hỗn - HS làm bài theo sự hợp khí gồm oxi và hướng dẫn của GV ozon. Hỗn hợp khí này có tỉ khối hơi so với H2 bằng 18. Hãy xác định thành phần phần trăm theo thể tích của hỗn hợp. HĐ 7. Củng cố , dặn dò 5 phút - Mục tiêu Củng cố, khắc sâu trọng tâm bài học. - Phương pháp Vấn đáp, hoạt động cá nhân. Phiếu học tập - Trình chiếu slide 20-22 - HS làm bài - GV chấm điểm phiếu,chữa bài. - Tổng kết giờ học, chốt lại kiến thức cần nhớ. - Giáo viên hướng dẫn nội dung về nhà Bảng trình chiếu. - Slide 20 -22 Nội dung dặn dò. Bài 29 OXI – OZON I. Mục tiêu 1. Về kiến thức Biết được - Oxi Vị trí , cấu hình lớp electron ngoài cùng, tính chất vật lí, phương pháp điều chế oxi trong ptn và trong công nghiệp. - Ozon là dạng thù hình của oxi, điều kiện tạo thành ozon, ozon trong tự nhiên và ứng dụng của nó, ozon có tính oxi hóa mạnh hơn oxi. Hiểu được - Oxi và ozon đều có tính oxi hóa rất mạnh, ứng dụng của oxi. 2. Về kỹ năng - Dự đoán tính chất, kiểm tra , kết luận được về tính chất hóa học của oxi , ozon. - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng quan sát thí nghiệm rút ra được nhận xét về tính chất, điều chế. - Học sinh viết được phản ứng của oxi với một số kim loại và phi kim… - Viết pt minh họa tính chât và điều chế. - Tính % V khí oxi và ozon trong hỗn hợp. 3. Thái độ, tình cảm - Thúc đẩy lòng say mê hóa học, ứng dụng trong thực tế qua các ví dụ giải thích các hiện tượng cháy, tính chất của các chất được học. II. Chuẩn bị. - GV chuẩn bị thí nghiệm, giáo án, hệ thống câu hỏi, bài tập phù hợp. - HS chuẩn bị bài nghiên cứu tính chất và điều chế oxi. III. Phương pháp. - Đàm thoại, trực quan, phát vấn. IV. Nội dung bài học 1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ Không kiểm tra. 3. Các hoạt động dạy học. Hoạt động thầy và trò Hoạt động 1 10 phút GV yêu cầu HS viết cấu hình e và xác định vị trí của oxi trong bảng tuần hoàn. từ đó suy ra cấu tạo của phân tử O2. GV làm thí nghiệm điều chế oxi để HS quan sát. Oxy có nhiều trong không khí, chiếm gần 80%., hãy mô tả tính chất vật lý của oxi. mô tả trạng thái, màu, mùi, vị, nặng hay nhẹ hơn KK. HS quan sát thí nghiệm, trả lời. GV bổ sung oxi hóa lỏng ở -1830C, ít tan trong nước. Hoạt động 2 15 phút - nhận xét cấu hình e của oxi, nêu xu hướng cho/nhận e? - nêu nhận xét, từ đó suy ra oxi dễ nhận thêm 2e do đó oxi có tính oxy hóa mạnh. - oxi thể hiện tính oxi hóa mạnh như thế nào? nêu các chất mà oxi có thể tác dụng mà HS đã được học trước đó. -oxi tác dụng. với nhiều kim loại, trừ Ag; Pt,Au. Hãy viết phương trình phản ứng của Mg với oxi, xác định số oxi hóa của các nguyên tố và cân bằng phản ứng. - oxi còn tác dụng được với nhiều phi kim, trừ Nội dung A. OXI trí và cấu tạo - oxi ở ô thứ 8, chu kỳ 2, nhóm VIA. - Cẩu hình e 1s22s22p4, lớp ngoài cùng có 6e. - CTPT O2; CTCT O=O II. Tính chất vật lý Khí oxi không màu, không mùi, không vị, nặng hơn kk , hóa lỏng ở -1830C., ít tan trong nước. chất hóa học Oxi dễ nhận thêm 2e, độ âm điện lớn  có tính oxi hóa mạnh. Trong các hợp chất, thường thể hiện số oxi hóa là -2. 1. Tác dụng với nhiều kim loại trừ Ag, Pt, Au… 0 0 +2 -2 2Mg + O2  2MgO 2. Tác dụng với nhiều phi kim trừ nhóm halogen 0 0 +4 -2 nhóm HS viết ptpu giữa cacbon và oxi,lưu huỳnh và oxi. -viết ptpu, xác định số oxi hóa của các nguyên tố. - dựa vào sách giáo khoa,hãy nêu những ứng dụng của oxi. Hoạt động 3 5 phút GV Để điều chế oxi trong PTN, ta dùng các chất giàu oxi và kém bền nhiệt như KMnO4; KClO3, H2O2… - đây là nội dung mới, GV hướng dẫn HS đọc sách và ghi lại phản ứng. GVhướng dẫn HS xem sách và ghi lại. Giới thiệu thêm về tác dụng của tầng ozon và ý thức bảo vệ mội trường của con người. Hoạt động 4 15 phút - Gv giới thiệu + Ozon là một dạng thù hình của oxi. Thù hình là các dạng cấu tạo khác nhau của cùng một nguyên tố, ví dụ như than chì và kim cương… + Khí ozon màu xanh nhạt, mùi đặc trưng + Khí oxi và khí ozon có tính chất hoá học nào giống nhau?  tính oxi hoá mạnh C + O2  CO2 0 0 +4 -2 S + O2  SO2 3. Tác dụng với hợp chất 2CO + O2 2CO2. C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O IV. Ứng dụng - Oxi cần thiết cho sự cháy và sự sống. - Oxi còn được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp, ví dụ công nghiệp luyện kim… V. Điều chế 1. Trong phòng thí nghiệm Nhiệt phân thuốc tím KMnO4 2KMnO4 K2MnO4 + MnO2 + O2. Phân hủy nước oxi già 2H2O2  2H2O + O2. 2. Trong công nghiệp a. Từ không khí chưng cất phân đoạn không khí lòng. b. Từ nước điện phân nước có hòa tan một ít NaOH hoặc H2SO4 2H2O 2H2 + O2. B. OZONO3 I. Tính chất - Màu xanh nhạt, có mùi đặc trưng - O3 có tính oxi hoá mạnh hơn O2, do O3  O2 + O Ví dụ O2 + Ag  không phản ứng 0 0 -2 0 + Hãy so sánh tính oxi hoá của O3 với O2. Viết ptpư minh hoạ. O3 + 2Ag  Ag2O + O2 - Thêm dùng dung dịch KI có lẫn hồ tinh bột hoặc lẫn quỳ tím để nhận biết O3 O3 +2 KI + H2O  2KOH + I2 + O2 - Hs đọc SGK 0 -1 0 0 II. Ozon trong tự nhiên và ứng dụng Gv bổ sung không khí tại các đồi thông rất trong lành đó là do lá thông có khả năng sản sinh ra O3, là chất diệt khuẩn mạnh. Hiện nay tầng ozon đang bị phá huỷ nghiêm trọng, một trong những nguyên nhân đó là do trong khí thải có chất làm lạnh CFC. Tuy đã bị cấm nhưng hậu quả của nó còn để lại đến hàng trăm năm sau. cố PHIẾU HỌC TẬP 1. Dãy chất nào sau đây cùng tác dụng với oxi A. H2, Fe, Cl2, NO B. CO, Cl2, NO, C C. H2, Fe, C, NO D. H2, CO, Au, NO 2. Hãy phân biệt các chất khí sau O2, CO2, N2 3. Cho các hợp chất sau HgO, Na2SO4, KMnO4, H2O2, KClO3 Hợp chất nào có khả năng điều chế oxi trong PTN? - Oxi có tính oxi hóa mạnh , tác dụng với nhiều kim loại trừ Ag, Pt, Au, tác dụng với nhiều phi kim trừ nhóm halogen, tác dụng với nhiều hợp chất…Các phương pháp điều chế oxi trong phòng TN và trong CN. Ozon O3 có tính oxi hóa mạnh hơn oxi, tác dụng được với nhiều kim loại, kể cả Ag, phá huỷ nhiều hợp chất… dò. - HS về làm bài tập sgk, sbt. V. Rút kinh nghiệm. 6. Các sản phẩm của học sinh Kết quả bài làm của học sinh Giỏi Khá TB Yếu Bạn đang xem nội dung tài liệu Dạy tích hợp liên môn, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên DẠY TÍCH HỢP LIÊN MÔN Nằm trong lộ trình đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá ở các trường phổ thông theo định hướng phát triển năng lực của học sinh trên tinh thần Nghị quyết 29 - NQ/TƯ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, sau khi Quốc hội thông qua Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông, Bộ GD-ĐT tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên sẵn sàng đáp ứng mục tiêu đổi mới, trong đó tăng cường năng lực dạy học theo hướng “tích hợp, liên môn” là một trong những vấn đề cần ưu tiên. Thế nào là dạy học "tích hợp, liên môn"? Theo phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học Bộ GD-ĐT Nguyễn Xuân Thành Dạy học tích hợp, liên môn xuất phát từ yêu cầu của mục tiêu dạy học phát triển năng lực học sinh, đòi hỏi phải tăng cường yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Khi giải quyết một vấn đề trong thực tiễn, bao gồm cả tự nhiên và xã hội, đòi hỏi học sinh phải vận dụng kiến thức tổng hợp, liên quan đến nhiều môn học. Vì vậy, dạy học cần phải tăng cường theo hướng tích hợp, liên môn. Dạy học tích hợp có nghĩa là đưa những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học các môn học như tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống; giáo dục pháp luật; giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông... Dạy học liên môn là phải xác định các nội dung kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học để dạy học, tránh việc học sinh phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau. Đối với những kiến thức liên môn nhưng có một môn học chiếm ưu thế thì có thể bố trí dạy trong chương trình của môn đó và không dạy lại ở các môn khác. Trường hợp nội dung kiến thức có tính liên môn cao hơn thì sẽ tách ra thành các chủ đề liên môn để tổ chức dạy học riêng vào một thời điểm phù hợp, song song với quá trình dạy học các bộ môn liên quan. Sự khác nhau giữa chủ đề "đơn môn" và chủ đề "liên môn"? Chủ đề đơn môn đề cập đến kiến thức thuộc về một môn học nào đó còn chủ đề liên môn đề cập đến kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học. Về phương pháp và hình thức tổ chức dạy học thì không có gì khác biệt. Đối với một chủ đề, dù đơn môn hay liên môn, thì vẫn phải chú trọng việc ứng dụng kiến thức của chủ đề ấy, bao gồm ứng dụng vào thực tiễn cũng như ứng dụng trong các môn học khác. Do vậy, về mặt phương pháp dạy học thì không có phân biệt giữa dạy học một chủ đề đơn môn hay dạy học một chủ đề liên môn, tích hợp. Điều quan trọng là dạy học nhằm phát triển năng lực học sinh đòi hỏi phải tổ chức hoạt động học tích cực, tự lực và sáng tạo cho học sinh, mà các hoạt động ấy phải được tổ chức ở trong lớp, ngoài lớp, trong trường, ngoài trường, ở nhà và cộng đồng, đặc biệt quan tâm đến hoạt động thực hành và ứng dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Trước hết phải nói rằng dạy tích hợp, liên môn không phải là hai khái niệm tách rời nhau mà chỉ là một khái niệm duy nhất, đó là dạy học những nội dung kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học. “Tích hợp” là nói đến phương pháp và mục tiêu của hoạt động dạy học còn “liên môn” là đề cập tới nội dung dạy học. Đã dạy học “tích hợp” thì chắc chắn phải dạy kiến thức “liên môn” và ngược lại, để đảm bảo hiệu quả của dạy liên môn thì phải bằng cách và hướng tới mục tiêu tích hợp. Ở mức độ thấp thì dạy học tích hợp mới chỉ là lồng ghép những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học một môn học như Lồng ghép giáo dục đạo đức, lối sống; giáo dục pháp luật; giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông... Mức độ tích hợp cao hơn là phải xử lý các nội dung kiến thức trong mối liên quan với nhau, bảo đảm cho HS vận dụng được tổng hợp các kiến thức đó một cách hợp lý để giải quyết các vấn đề trong học tập, trong cuộc sống, đồng thời tránh việc HS phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau. Chủ đề liên môn là những chủ đề có nội dung kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học, thể hiện ở sự ứng dụng của chúng trong cùng một hiện tượng, quá trình trong tự nhiên hay xã hội. Ví dụ Kiến thức vật lý và kỹ thuật trong động cơ, máy phát điện; kiến thức vật lý và hóa học trong nguồn điện hóa học; kiến thức lịch sử và địa lý trong chủ quyền biển, đảo; kiến thức ngữ văn và giáo dục công dân trong giáo dục đạo đức, lối sống Ưu điểm với học sinh Trước hết, các chủ đề liên môn, tích hợp có tính thực tiễn nên sinh động, hấp dẫn đối với học sinh, có ưu thế trong việc tạo ra động cơ, hứng thú học tập cho học sinh. Học các chủ đề tích hợp, liên môn, học sinh được tăng cường vận dụng kiến thức tổng hợp vào giải quyết các tình huống thực tiễn, ít phải ghi nhớ kiến thức một cách máy móc. Điều quan trọng hơn là các chủ đề tích hợp, liên môn giúp cho học sinh không phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau, vừa gây quá tải, nhàm chán, vừa không có được sự hiểu biết tổng quát cũng như khả năng ứng dụng của kiến thức tổng hợp vào thực tiễn. Ưu điểm với giáo viên Đối với giáo viên thì ban đầu có thể có chút khó khăn do việc phải tìm hiểu sâu hơn những kiến thức thuộc các môn học khác. Tuy nhiên khó khăn này chỉ là bước đầu và có thể khắc phục dễ dàng bởi hai lý do Một là, trong quá trình dạy học môn học của mình, giáo viên vẫn thường xuyên phải dạy những kiến thức có liên quan đến các môn học khác và vì vậy đã có sự am hiểu về những kiến thức liên môn đó; Hai là, với việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, vai trò của giáo viên không còn là người truyền thụ kiến thức mà là người tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động học của học sinh cả ở trong và ngoài lớp học; Vì vậy, giáo viên các bộ môn liên quan có điều kiện và chủ động hơn trong sự phối hợp, hỗ trợ nhau trong dạy học. Như đã nói ở trên, dạy học tích hợp, liên môn đề cập đến nội dung dạy học, đến hình thức tổ chức và phương pháp dạy học, đến nội dung và phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập. CT giáo dục nào cũng tồn tại những nội dung kiến thức liên môn, vì vậy việc dạy học tích hợp, liên môn cần phải và có thể thực hiện được ngay trong CT hiện hành, mặc dù việc thiết kế, sắp xếp các nội dung dạy học trong CT, trong SGK chưa thật sự tạo nhiều thuận lợi cho mục tiêu đó. Trong CT hiện nay, những nội dung kiến thức được đề cập đến ở hai hay nhiều môn học được điều chỉnh theo hai hướng Chỉ dạy kiến thức đó trong một môn học và bổ sung thêm những kiến thức liên quan đến các môn còn lại đối với những kiến thức liên môn nhưng có một môn học chiếm ưu thế, không dạy lại ở các môn khác; tách những kiến thức có liên quan ra khỏi các môn học, xây dựng thành các chủ đề liên môn để tổ chức dạy học riêng vào một thời điểm phù hợp, song song với quá trình dạy học các bộ môn liên quan. Hiện nay, việc giao quyền chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường và tập huấn GV về các phương pháp dạy học tích cực đã tạo nhiều thuận lợi cho nhà trường và GV dạy kiến thức liên môn hướng tới mục tiêu tích hợp. Nhiều GV đã thực hiện tốt việc dạy học theo chủ đề tích hợp, liên môn, thể hiện qua kết quả Cuộc thi dạy học theo chủ đề tích hợp dành cho GV trung học mà Bộ GD-ĐT tổ chức trong những năm qua. Từ đang dạy đơn môn mỗi GV chỉ dạy một môn hoặc hai môn riêng rẽ, chuyển sang dạy liên môn, tích hợp, GV sẽ gặp những khó khăn gì và có thuận lợi gì ? Khó khăn của GV khi dạy tích hợp, liên môn không nằm nhiều ở vấn đề nội dung mà ở vấn đề phương pháp dạy học. Dạy học theo chủ đề tích hợp, liên môn đòi hỏi GV phải có năng lực trong tổ chức hoạt động học tích cực, tự lực và sáng tạo cho HS, mà các hoạt động ấy phải được tổ chức ở trong lớp, ngoài lớp, trong trường, ngoài trường, ở nhà và cộng đồng, đặc biệt quan tâm đến hoạt động thực hành và ứng dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Nếu trong dạy học đơn môn, GV đã sử dụng được các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực để tổ chức hoạt động học của HS, thay vì dạy học theo lối truyền thụ kiến thức thì khó khăn này có thể vượt qua không mấy khó khăn. GV cần phải trang bị thêm mặt kiến thức về những chủ đề tích hợp, liên môn, nhất là tìm hiểu về những ứng dụng của kiến thức liên môn vào giải quyết các tình huống thực tiễn. Mặt khác, thông qua sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn trong nhà trường, mỗi GV cần phải tích cực tham gia xây dựng các chủ đề dạy học; xác định những năng lực có thể phát triển cho HS trong mỗi chủ đề; biên soạn các câu hỏi, bài tập để đánh giá năng lực của HS trong dạy học; thiết kế tiến trình dạy học thành các hoạt động học của HS; tổ chức dạy học để dự giờ, phân tích, rút kinh nghiệm. Qua các hoạt động chuyên môn đó, năng lực chuyên môn của mỗi GV từng bước được nâng cao, đáp ứng được yêu cầu của đổi mới giáo dục, trong đó dạy học tích hợp, liên môn là xu hướng tất yếu. Thời gian vừa qua, GV đã được học tập trong trường sư phạm, được tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên về các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học của HS nhưng công tác quản lý, chỉ đạo, công tác thi, đánh giá kết quả học tập chưa tạo thuận lợi cho họ áp dụng các phương pháp này. Nay các cấp quản lý giáo dục và nhà trường cần phải và đã bắt đầu đổi mới, tạo điều kiện cho GV phát huy sáng tạo. Đồng thời với việc tổ chức tốt các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng GV, cần phải biết động viên, khích lệ kịp thời các nhân tố mới, mặc dù lúc đầu có thể đó chưa phải đã là những cá nhân, giải pháp thật sự có kết quả tốt vì “ngày đầu chưa quen”. Như vậy, những ai cho rằng, dạy Tích hợp đưa đến sự quá tải là thiếu hiểu biết về nguyên tắc Tích hợp. Tích hợp không những không đưa tới sự quá tải về dung lượng kiến thức, mà còn làm cho bài giảng sinh động, học sinh hứng thú học tập bộ môn và khắc sâu hơn được nội dung bài học nếu giáo viên biết vận dụng đúng lúc, đúng chỗ. Tích hợp thế nào cho hiệu quả nhất. Có nhiều hình thức Tích hợp song việc quan trọng nhất là các môn tích hợp làm rõ nghĩa và hỗ trợ nhau Kiểu Tích hợp giữa các phân môn trong cùng một bộ môn chẳng hạn ở môn Ngữ văn có Văn - Tiếng Việt -Tập làm văn. Điều này thể hiện trong việc bố trí các bài học giữa các phân môn một cách đồng bộ và sự liên kết với nhau trên nhiều mặt nhằm hỗ trợ nhau, bổ sung làm nổi bật cho nhau. Phân môn này sẽ củng cố, hệ thống hóa lại kiến thức cho phân môn khác. Hình thức Tích hợp phổ biến nhất được các giáo viên vận dụng và hiện đang được đẩy mạnh là Tích hợp liên môn. Đây là quan điểm Tích hợp mở rộng kiến thức trong bài học với các kiến thức của các bộ môn khác, các ngành khoa học, nghệ thuật khác, cũng như các kiến thức đời sống mà học sinh tích lũy được từ cuộc sống cộng đồng, qua đó làm giàu thêm vốn hiểu biết và phát triển nhân cách cho học sinh. Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho biết "Dạy học tích hợp sẽ mang lại nhiều lợi ích như giúp học sinh áp dụng được nhiều kỹ năng, nền tảng kiến thức tích hợp giúp việc tìm kiếm thông tin nhanh hơn, khuyến khích việc học sâu và rộng, thúc đẩy thái độ học tập tích cực đối với học sinh. Thay đổi cách dạy này không gây ra sự xáo trộn về số lượng và cơ cấu giáo viên, không nhất thiết phải đào tạo lại mà chỉ cần bồi dưỡng một số chuyên đề dạy học tích hợp. Không đòi hỏi phải tăng cường quá nhiều về cơ sở vật chất và thiết bị dạy học". GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng Ngày soạn 25/9/2013 Bài 12 – Tiết 17 SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Học sinh phân biệt được hiện tượng vật lí và hiện tượng hóa học. - Biết vận dụng các kiến thức các môn học như sinh học, vật lí, địa lí...để phân biệt các hiện tượng xung quang ta là hiện tượng vật lí hay hiện tượng hóa học. 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng làm thí nghiệm, quan sát, nhận xét hiện tượng. - Rèn kĩ năng so sánh, tổng hợp, khái quát hóa. - Kĩ năng vận dụng kiến thức để giải thích các hiện tượng trong đời sống. 3. Thái độ - Hăng say yêu thích học tập bộ môn hóa học. - Có ý thức tìm hiểu, nghiên cứu và giải thích các hiện tượng trong đời sống. - Có ý thức bảo vệ môi trường. II. Chuẩn bị 1. - Chuẩn bị của GV Hóa chất Muối ăn, nước, đường. Dụng cụ kẹp gỗ, ống nghiệm, đèn cồn Video thí nghiệm sắt bột tác dụng với lưu huỳnh bột, video hiện tượng thủy triều, hiện tượng băng tan. - Máy chiếu, 4 phiếu học tập 1; 4 phiếu học tập 2; 4 bảng phụ. Phiếu học tập 1 Tên TN Cách tiến hành TN1 Sự biến đổi của nước Quan sát hình vẽ trên màn hình và nhận xét sự biến đổi của chất? TN2 Sự biến đổi của gỗ Quan sát hình vẽ trên màn hình và nhận xét sự biến đổi của chất? TN3 Sự biến đổi của muối Hòa tan muốn ăn vào nước, sau đó đun ống dung dịch muối ăn cho Trêng THCS Th¹ch Bµn Nhận xét Sơ đồ quá trình biến đổi – yếu tố biến đổi. N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 ăn GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng đến khi muối bay hơi hết. Phiếu học tập 2 Tên thí nghiệm Cách tiến hành Hiện tượng Nhận xét Thí nghiệm 2 Đốt - Lấy đường vào 2 cháy đường ống nghiệm 1 và 2. + Ống nghiệm 1 dùng để đối chiếu. + Đun nóng đáy ống nghiệm 2. Quan sát và nhận xét hiện tượng. Bảng phụ Hiện tượng Loại hiện tượng Giải thích Hiện tượng sấm chớp Hiện tượng thức ăn để lâu ngày bị ôi thiu. Hiện tượng thủy triều Hiện tượng băng tan. Quá trình quang hợp của cây xanh. 2. Chuẩn bị của HS - Đọc trước bài ở nhà. III. Tiến trình dạy học 1. 2. 3.  Ổn định tổ chức lớp 1 phút Kiểm tra sĩ số 8B Kiểm tra bài cũ Tiến hành trong quá trình dạy học. Bài mới Đặt vấn đề 1 phút Trong tự nhiên các chất luôn xảy ra quá trình biến đổi như cơm đem ủ men chuyển thành rượu, nước để trong ngăn đá Trêng THCS Th¹ch Bµn N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng chuyển thành nước đá...vậy sự biến đổi của các chất nói trên thuộc hiện tượng vật lí hay hiện tượng hóa học, bài hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu. Bài 12 – Tiết 17 SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng Hoạt động 1 Hiện tượng vật lí 12 phút GV Yêu cầu học sinh hoạt động theo nhóm 2 bàn, thời gian 7 phút + Quan sát hình ảnh và tiến hành làm thí nghiệm. + Nhận xét sự biến đổi chất của các chất trong mỗi thí nghiệm? + Hoàn thành các thông tin vào phiếu học tập. GV chiếu phiếu học tập và các hình ảnh có liên quan. GV thu phiếu học tập của 2 nhóm HS để chữa, yêu cầu đại diện nhóm trình bày kết quả. GV chiếu đáp án lên màn hình để các nhóm đối chiếu kết quả. HS hoạt động theo tượng vật lí 1. Thí nghiệm nhóm quan sát hình ảnh, tiến hành làm thí nghiệm theo hướng dẫn và hoàn thành phiếu học tập. Đại diện nhóm trình bày kết quả. Đáp án phiếu học tập 1 Tên TN Cách tiến hành TN1 Sự Quan sát hình vẽ biến đổi trên màn hình và của nước nhận xét sự biến đổi của chất? Trêng THCS Th¹ch Bµn Nhận xét -Nước từ thể rắn chuyển thành thể lỏng, từ thể lỏng chuyển thành thể khí hơi và Sơ đồ quá trình biến đổi – yếu tố biến đổi. Nước ↔ Nước ↔ Nước rắn lỏng khí =>Nước chỉ biến đổi về trạng thái. N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng ngược lại - Nước vẫn giữ nguyên là nước ban đầu. TN2 Sự Quan sát hình vẽ -Từ thanh gỗ Thanh gỗ → bàn ghế gỗ biến đổi trên màn hình và đóng thành bàn =>Gỗ chỉ biến đổi về hình dạng. của gỗ nhận xét sự biến ghế gỗ. đổi của chất? TN3 Sự biến đổi của muối ăn Hòa tan muốn ăn vào nước, sau đó đun ống dung dịch muối ăn cho đến khi muối bay hơi hết. - Muối ăn từ thể Muối ăn -> muối ăn -> muối ăn rắn tan vào trong rắn dung dịch rắn => Muối ăn chỉ biến đổi về nước chuyển trạng thái. thành dung dịch muối ăn, đun nóng nước bay hơi hết lại thu được muối ăn ở thể rắn. - Muối ăn vẫn giữ nguyên là muối ăn ban đầu. GV Vậy qua các ví dụ HS trả lời Các chất chỉ trên em có nhận xét gì về biến đổi về trạng thái, sự biến đổi của các chất? hình dạng mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu. GV Sự biến đổi của các chất như trên gọi là hiện HS trả lời. tượng vật lí. Vậy hiện tượng vật lí là gì? GV Chốt kiến thức và đưa ra khái niệm về hiện tượng vật lí. GV Vận dụng kiến thức vừa tìm hiểu, em hãy làm HS Vận dụng kiến thức bài tập sau và làm bài tập. Bài tập 1 Hãy xác định Trêng THCS Th¹ch Bµn 2. Nhận xét - Các chất vẫn giữ nguyên là chất ban đầu. 3. Kết luận - Hiện tượng vật lí là hiện tượng chất biến đổi mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu chỉ có sự thay đổi về hình dạng, trạng thái, không sinh ra chất mới. N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng đâu là hiện tượng vật lí trong các hiện tượng sau a Cồn để trong lọ không kín bị bay hơi. b Sắt để lâu trong không khí bị gỉ tạo thành chất mới màu đỏ. c Hòa tan axit axêtic vào nước được dung dịch axit axêtic loãng dùng làm giấm ăn. d Dây sắt bị cắt nhỏ thành từng đoạn và tán thành đinh. GV gọi học sinh lên bảng làm, các học sinh khác nhận xét và bổ sung. GV Các hiện tượng vật lí là a, c, d. Vậy hiện tượng b thuộc loại hiện tượng gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu phần tiếp theo. Hoạt động 2 Hiện tượng hóa học 12 phút GV Giới thiệu các hóa chất cần dùng trong thí nghiệm giữa sắt bột tác dụng với lưu huỳnh bột => Yêu cầu HS nhận xét màu sắt của các hóa chất. - Yêu cầu HS đọc cách tiến hành thí nghiệm. GV Chiếu video thí nghiệm giữa sắt bột và lưu huỳnh cầu HS quan sát và nhận xét hiện tượng? Trêng THCS Th¹ch Bµn - HS quan sát hóa chất và II. Hiện tượng hóa học nhận xét màu sắc của hóa 1. Thí nghiệm a Thí nghiệm 1 chất. - Cách tiến hành - Hiện tượng - 1 HS đọc to, rõ ràng cách tiến hành thí nghiệm. - HS xem video và nhận xét hiện tượng xảy ra + Hỗn hợp bột sắt và bột lưu huỳnh ban đầu bị nam châm hút. + Hỗn hợp nóng đỏ lên và chuyển dần sang màu N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 GV Giải thích tại sao hỗn hợp lưu huỳnh bột và sắt bột ban đầu bị nam châm hút, còn sau khi đun nóng lại không bị nam châm hút. GV Từ thí nghiệm trên em có nhận xét gì về sự biến đổi của các chất? GV Nhận xét và chốt kiến thức. GV Hướng dẫn HS tiến hành thí nghiệm 2 Hình thức hoạt động nhóm 2 bàn, thời gian 4 phút. + Làm thí nghiệm đốt cháy đường. + Quan sát thí nghiệm và nhận xét hiện tượng xảy ra? + Hoàn thiện vào phiếu bài tập. GV Thu phiếu học tập của 2 nhóm để chữa và đối chiếu kết quả. - Yêu cầu đại diện các nhóm trình bày kết quả. - Đại diện các nhóm khác nhận xét và bổ sung. GV Chiếu đáp án đúng để HS đối chiếu. GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng xám đen khi đun nóng. + Sản phẩm không bị nam châm hút. - HS vận dụng kiến thức môn vật lí để giải thích Trong hỗn hợp ban đầu có chứa sắt là kim loại có từ tính -> bị nam châm hút. Còn khi đun nóng phản ứng đã xảy ra, sinh ra chất mới màu xám đen không có từ tính -> không bị nam châm hút. HS Từ thí nghiệm rút ra nhận xét. -Nhận xét Hỗn hợp sắt bột và lưu huỳnh bột khi nung nóng đã tạo ra chất mới là sắt II sunfua => có sự thay đổi về chất. b Thí nghiệm 2 - Cách tiến hành - Hiện tượng - Nhận xét - HS tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn của giáo viên và hoàn thiện phiếu học tập. - Đại diện các nhóm trình bày kết quả. - Đại diện các nhóm khác nhận xét và bổ sung. Đáp án phiếu học tập 2 Tên thí nghiệm Cách tiến hành Hiện tượng Nhận xét Thí nghiệm 2 Đốt - Lấy đường vào 2 - Đường màu - Đường đã biến cháy đường ống nghiệm 1 và trắng chuyển dần đổi thành chất mới Trêng THCS Th¹ch Bµn N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 2. + Ống nghiệm 1 dùng để đối chiếu. + Đun nóng đáy ống nghiệm 2. Quan sát và nhận xét hiện tượng. GV Qua các thí nghiệm trên em có nhận xét gì về sự biến đổi của các chất? GV Vậy các quá trình biến đổi trên có phải là hiện tượng vật lí không? Tại sao? GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng thành màu đen là than và nước. than, đồng thời có những giọt nước ngưng tụ trên thành ống nghiệm. HS Rút ra nhận xét. HS trả lời Các quá trình trên không phải hiện tượng vật lí vì các quá trình trên đều sinh ra chất 2. Nhận xét mới. - Các chất đã biến đổi GV Thông báo Các HS trả lời. thành chất khác. hiện tượng nêu trên là các hiện tượng hóa học, vậy hiện tượng hóa học là gì? HS trả lời Dấu hiệu để GV Nhận xét và chốt phân biệt hai hiện tượng 3. Kết luận - Hiện tượng hóa học là kiến thức. là có chất mới sinh ra chất biến đổi có tạo ra GV Từ các ví dụ và hay không? Hiện tượng chất khác. những nhận xét ở trên, vật lí không sinh ra chất em hãy nêu dấu hiệu để mới, hiện tượng hóa học phân biệt hiện tượng vật có sinh ra chất mới. lí và hiện tượng hóa học? Hoạt động 3 Luyện tập – củng cố 18 phút GV Vận dụng các kiến thức đã biết để làm bài tập sau GV Chiếu đề bài tập 2 lên màn hình. Bài tập 2 Hãy cho biết các hiện tượng dưới đây đâu là hiện tượng vật lí, Trêng THCS Th¹ch Bµn N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 đâu là hiện tượng hóa học? Giải thích? 1 Hiện tượng sấm chớp. 2 Hiện tượng thức ăn để lâu ngày bị ôi thiu. 3 Hiện tượng thủy triều. 4 Hiện tượng băng tan. 5 Quá trình quang hợp của cây xanh. GV Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm 2 bàn, thời gian 5 phút. Vận dụng các kiến thức của các môn vật lí, sinh học, địa lí, hóa học để giải thích từng hiện tượng. Hoàn thiện kết quả vào bảng phụ. GV treo kết quả của các nhóm lên bảng, gọi đại diện 1 nhóm trình bày kết quả. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV chiếu hình ảnh từng hiện tượng và giải thích để học sinh đối chiếu kết quả. 1 Hiện tượng sấm chớp GV Chiếu hình ảnh tia chớp, yêu cầu HS vận dụng kiến thức môn vật lí đã được học để giải thích và xác định xem đây thuộc loại hiện tượng gì? GV Nhận xét và chốt kiến thức. 2 Hiện tượng thức ăn để lâu ngày bị ôi thiu GV Chiếu hình ảnh thức ăn bị ôi thiu. Dựa vào kiến thức môn sinh học Trêng THCS Th¹ch Bµn GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng - HS vận dụng kiến thức môn vật lí để giải thích. - HS vận dụng kiến thức để giải thích và xác định loại hiện tượng. - HS xem video và vận dụng kiến thức các môn địa lí và vật lí để giải thích. N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 và hóa học để giải thích và xác định xem đây thuộc loại hiện tượng gì? GV chốt đáp án lên màn hình. 3 Hiện tượng thủy triều GV Yêu cầu HS xem đoạn video kết hợp với kiến thức môn vật lí và địa lí để giải thích và xác định loại hiện tượng? GV Chốt đáp án trên màn hình. GV Hiện tượng thủy triều xảy ra thường xuyên và tuân theo quy luật nhất định. Khi nước thủy triều dâng cao đến đỉnh điểm thì sẽ xảy ra hiện tượng triều cường. Ở nước ta hiện tượng triều cường xảy ra nhiều nhất ở Thành phố Hồ Chí Minh và gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với đời sống của người dân nơi đây. GV chiếu một số hình ảnh những ảnh hưởng của triều cường đến đời sống của người dân. 4 Hiện tượng băng tan GV Chiếu video về hiện tượng băng tan, yêu cầu học sinh kết hợp với kiến thức môn vật lí để giải thích và xác định hiện tượng băng tan thuộc vào hiện tượng gì? GV Chốt đáp án trên Trêng THCS Th¹ch Bµn GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng -HS Xem video và vận dụng kiến thức môn vật lí để giải thích và xác định loại hiện tượng. - HS trả lời. - HS trả lời. N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 màn hình. GV Các hiện tượng như băng tan hay hiện tượng triều cường hiện nay xảy ra ngày càng nhiều, ảnh hưởng lớn đến đời sống của con người và sinh vật trên Trái Đất. Tất cả những hiện tượng đó đều do ảnh hưởng bởi sự biến đổi khí hậu, hiện tượng hiệu ứng nhà kính làm cho Trái Đất ngày càng nóng lên. Vậy nguyên nhân nào khiến Trái Đất nóng lên? GV Chiếu hình ảnh các nguyên nhân chính khiến Trái Đất nóng lên. GV Vậy chúng ta phải có những biện pháp nào để hạn chế sự nóng lên của Trái Đất? GV Chiếu hình ảnh một số các hoạt động nhằm bảo vệ Trái Đất. GV Tại sao trồng nhiều cây xanh lại giúp bảo vệ Trái Đất? 5 Quá trình quang hợp của cây xanh GV Ở cây xanh đã xảy ra quá trình quang hợp giúp làm sạch bầu không khí. Vậy hiện tượng quang hợp của cây xanh thuộc hiện tượng vậy lí hay hiện tượng hóa học? GV Chiếu hình ảnh mô tả quá trình quang hợp Trêng THCS Th¹ch Bµn GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng HS xem hình ảnh và kết hợp kiến thức môn sinh học để giải thích hiện tượng và xác định loại hiện tượng. N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng của cây xanh. Yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức môn sinh học để giải thích và xác định loại hiện tượng? Đáp án bảng phụ Hiện tượng Hiện tượng sấm chớp Loại hiện tượng Hiện tượng vật lí Giải thích Khi hai đám mây mang điện tích trái dấu tiến sát lại gần với nhau sẽ xảy ra sự phóng tia lửa điện xuống mặt đất -> đó là tia chớp. Sự phóng tia lửa điện với nhiệt độ cao làm dãn nở đột ngột không khí xung quanh -> gây ra tiếng nổ lớn gọi là sấm. =>hiện tượng sấm chớp ko sinh Hiện tượng thức ăn để ra chất mới. Hiện tượng hóa học Khi thức ăn để lâu ngày trong lâu ngày bị ôi thiu. không khí, dưới tác động của các vi khuẩn gây hại sẽ bị phân hủy, ôi thiu biến đổi thành chất khác. Hiện tượng thủy triều Hiện tượng vật lí Do sự thay đổi lực hấp dẫn từ Mặt Trăng và các thiên thể khác Mặt Trời tại một điểm bất kì trên bề mặt của Trái Đất trong khi Trái Đất quay => không sinh ra chất mới. Hiện tượng băng tan. Hiện tượng vật lí Dưới tác dụng của nhiệt độ do Trái Đất ngày càng nóng lên khiến cho băng tan chảy không Trêng THCS Th¹ch Bµn N¨m häc 2013-2014 GA D¹y häc chñ Ò tÝch hîp liªn mn - Hãa 8 GV Hoµng ThÞ Thanh H¬ng ngừng. =>Chỉ có sự thay đổi về trạng Quá trình quang hợp của cây xanh. thái. Hiện tượng hóa học - Dưới tác dụng của ánh sáng, chất diệp lục cây xanh lấy khí CO2 của không khí và nước để tổng hợp nên tinh bột và khí oxi. =>Hiện tượng quang hợp của cây xanh có sinh ra chất mới là O2 và tinh bột. 4. Hướng dẫn về nhà 1 phút - Học thuộc bài. - Làm bài tập 2, 3 – SGK trang 47. - Học trước bài Phản ứng hóa học. 5. Nhận xét – rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. Trêng THCS Th¹ch Bµn N¨m häc 2013-2014 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI TRƯỜNG THPT HỒNG THÁI HỒ SƠ DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP 1. Tên chủ đề dạy học PHÂN BÓN HÓA HỌC 2. Môn học chính của chủ đề Hóa học 3. Các môn được tích hợp Công nghệ, Sinh học Năm học 2014 – 2015 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI TRƯỜNG THPT HỒNG THÁI HỒ SƠ DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP 1. Tên chủ đề dạy học PHÂN BÓN HÓA HỌC 2. Môn học chính của chủ đề Hóa học 3. Các môn được tích hợp Công nghệ, Sinh học Năm học 2014 – 2015 PHIẾU THÔNG TIN VỀ GIÁO VIÊN DỰ THI Sở giáo dục và đào tạo Hà Nội Trường THPT Hồng Thái Địa chỉ xã Hồng Hà – huyện Đan Phượng – thành phố Hà Nội Điện thoại 0433817259 Email [email protected] Thông tin về giáo viên Họ và tên Nguyễn Thị Ngọc Anh Ngày sinh 27/07/1980 Môn Hóa học Điện thoại 01687712828 Email [email protected] PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC CỦA GIÁO VIÊN 1. Tên hồ sơ dạy học Hóa học 11- Bài 12 Phân bón hóa học 2. Mục tiêu dạy học a. Kiến thức Học sinh trình bày được khái niệm phân bón hóa học và phân loại Học sinh viết được các phản ứng điều chế phân đạm, lân, kali, NPK và vi lượng. Học sinh phát biểu được ứng dụng , tính chất của các loại phân bón hóa học. Học sinh tích hợp được các kiến thức liên môn công nghệ, sinh học và môi trường. b. Kĩ năng - Quan sát mẫu vật, làm thí nghiệm nhận biết một số phân bón hóa học. - Sử dụng an toàn, hiệu quả một số phân bón hoá học. - Tính khối lượng phân bón cần thiết để cung cấp một lượng nguyên tố dinh dưỡng - Có khả năng tích hợp các môn học liên quan đến bài học. Biết cách lồng ghép với giáo dục môi trường c. Thái độ Học sinh hứng thú hơn với môn học và hưởng ứng cách dạy và học mới theo hướng tích hợp. Qua bài học, học sinh có ý thức bảo vệ môi trường sống và chăm lo đến sức khỏe của mình và lợi ích của cộng đồng. 3. Đối tượng dạy học của bài học Học sinh khối 11 thuộc 2 lớp 11 A5 và 11 A7 4. Ý nghĩa của bài học - Biết thành phần hóa học của các loại phân đạm, phân lân, phân kali, phân phức hợp, tác dụng với cây trồng và cách điều chế các loại phân này. - Biết tích hợp liên môn, áp dụng vào thực tế 5. Thiết bị dạy học, học liệu - Máy chiếu, tư liệu tham khảo về phân bón hóa học , bảng phụ, bút dạ, nam châm, phiếu học tập - Mẫu vật Tổ 1 phân đạm Tổ 2 phân lân Tổ 3 phân kali Tổ 4 phân hỗn hợp, phân phức hợp - Các nội dung được phân công trong phiếu học tập - Bảng phụ, phấn màu 6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học Ổn định trật tự lớp kiểm tra sĩ số và vệ sinh lớp học 1 phút Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ 5 phút GV Gọi 2 HS lên bảng trả lời câu hỏi, gọi HS khác nhận xét và cho điểm Câu 1 Trong công nghiệp điều chế axit photphoric như thế nào? Viết PTHH của các phản ứng. Câu 2 Cho 100 ml dd H3PO4 0,1M phản ứng với 0,84 g KOH. Sau phản ứng thu được muối là A KH2PO4 B KH2 PO4 và K2HPO4 C K2HPO4 và K3PO4 D KH2PO4 và K3PO4 GV Kiểm tra sự chuẩn bị các tổ Hoạt động GV-HS Nội dung trọng tâm Hoạt động 2 Vào bài 2 phút GV Chiếu 3 hình ảnh so sánh về quả, cây, hoa trước và sau khi bón phân bón hóa học và kèm thêm các câu hỏi -Bạn chọn hình nào ? -Cây nào nhiều quả hơn ? -Sự khác nhau này là do đâu ? HS quan sát và suy nghĩ GV Chiếu slide về hình ảnh người nông dân tươi cười và câu hỏi Sao trông bác nông dân này vui thế? HS Trả lời theo suy nghĩ GV Niềm vui của người nông dân có được vụ mùa bội thu có đóng góp không nhỏ của việc bón phân hóa học đúng cách. Sau đó GV chiếu slide tên bài học . Hoạt động 3Tìm hiểu khái niệm phân bón hóa học. 5 phút GV tích hợp kiến thức môn công nghệ 10 Căn cứ theo nguồn gốc, phân bón sử dụng trong nông lâm nghiệp chia thành mấy loại ? Phân hóa học là gì ? theo môn công nghệ 10- sgk trang 38 HS HS nhớ lại kiến thức ở bàiĐặc điểm, tính chất, kĩ thuật sử dụng phân bón trong SGK công nghệ 10 trang GV chiếu hình ảnh người nông dân đang bón phân hóa học cho ruộng lúa và hoa màu. GV hỏi HS các câu hỏi sau Tại sao phải dùng phân bón hóa học? Phân bón hóa học là gì? theo hóa học TIẾT 16 – BÀI 12 PHÂN BÓN HÓA HỌC Phân bón chia thành 3 loại -Phân hóa học -Phân hữu cơ -Phân vi sinh vật Phân hóa học là loại phân bón được sản xuất theo quy trình công nghiệp. Trong quá trình sản xuất có sử dụng một số nguyên liệu tự nhiên hoặc tổng hợp. Tùy thuộc vào nguyên tố dinh dưỡng , phân hóa học được chia thành 2 loại đơn và đa -Theo công nghệ 10 – Phân bón hoá học là những hoá chất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng, được bón cho cây nhằm nâng cao năng suất mùa màng. Theo đánh giá của Viện Dinh dưỡng Cây trồng Quốc tế IPNI, phân bón đóng góp khoảng 30-35% tổng sản lượng cây trồng. HS Trả lời theo hiểu biết Cây đồng hóa được C, H, O từ CO2 của không khí và từ nước trong đất, còn các nguyên tố khác thì cây hấp thụ từ đất. Đất trồng trọt bị nghèo dần, vì vậy cần bón phân để bổ sung N, P, K C H O N P K GV tích hợp kiến thức môn sinh học 11 Vai trò của các nguyên tố N, P, K đối với cây trồng như thế nào? HS nhớ lại kiến thức trong bảng 4. Vai trò của một số nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong cây trang 22 SGK sinh học 11 Các nguyên tố đại lượng Dạng mà cây hấp thụ Nitơ NH4+ H2PO4PO43- Kali GV Phân loại phân bón hóa học như thế nào? HS xem SGK và trả lời. Hoạt động 4Tìm hiểu về phân đạm 14 phút GV Các tổ đã được giao nhiệm vụ sưu tầm mẫu vật và tìm hiểu kiến thức về các loại phân hóa học . Từng tổ cử đại diện lên thuyết trình. Các tổ khác chú ý theo dõi và nhận xét rồi cho câu hỏi. Tổ 1 lên thuyết trình các nội dung dựa theo gợi ý trong phiếu học tập do GV giao cho các tổ làm ở nhà - Có mấy loại phân đạm? Phương pháp sản xuất của mỗi loại? - Phân đạm cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây? - Tác dụng của phân đạm đối với cây trồng? - Độ dinh dưỡng của phân đạm được đánh giá dựa trên cơ sở nào? - Kết hợp thêm với Bài 5- dinh dưỡng nitơ ở thực vật- trang 25 SGK sinh học 11 HSmang mẫu vật phân đạm lên và thuyết trình các kiến thức về phân đạm GV nhắc HS tích hợp kiến thức liên môn HS Các tổ theo dõi và đặt câu hỏi cho tổ 1 - Đạm amoni có thích hợp cho vùng đất chua hay không? và Thành phần của prôtêin, axit nuclêic... , Thành phần của axit nuclêic, ATP, phôtpholipit, côenzim NO3Phôtpho K+ Vai trò trong cơ thể thực vật Hoạt hóa enzim, cân bằng nước và ion, mở khí khổng Phân loại -Phân đạm -Phân lân -Phân kali -Phân hỗn hợp và phân phức hợp -Phân vi lượng ĐẠM Có 3 loại phân đạm chính Đạm nitrat Đạm amoni Đạm ure Phân đạm cung cấp Nitơ hóa hợp cho cây dưới dạng ion nitrat NO3- và ion amoni NH4+ Trong cây, NO3- được khử thành NH4+ . * Tác dụng - Kích thích quá trình sinh trưởng của cây. - Làm tăng tỉ lệ protêin thực vật - Cây phát triển nhanh, cho nhiều củ hoặc quả. * Độ dinh dưỡng = % N trong phân bón. - Nitơ là nguyên tố dinh dưỡng thiết yếu, là thành phần không thể thay thế của nhiều hợp chất sinh học quan trọng như prôtêin, axit nuclêic, diệp lục, ATP,... Trong cơ thể thực vật - Nitơ tham gia điều tiết các quá trình trao đổi chất và trạng thái ngậm nước của tế bào. Do đó , nitơ ảnh hưởng đến mức độ hoạt động của tế bào thực vật. Thiếu nitơ sẽ làm giảm quá trình tổng hợp prôtêin → sinh trưởng giảm → xuất hiện màu vàng nhạt trên lá - theo sinh học 11Bài 5- dinh dưỡng nitơ ở thực vật- trang 27 đạm amoni VD NH4Cl, NH4NO3, NH42SO4 -Điều chếTừ amoniac và axit tương ứng NH3 + HCl → NH4Cl Không thích hợp cho đất chua vì NH4Cl -> NH4+ + Cl- - Bón đạm amoni cùng với vôi bột để khử chua được không ? GV gợi ý câu trả lời. Lưu ý - Phân đạm amoni và phân đạm nitrat dễ hút nước và bị chảy rữa. - Tan nhiều trong nước, cây dễ hấp thụ nhưng cũng dễ bị rửa trôi. GV gợi ý HS cách đặt câu hỏi - Tại sao phân urê lại được sử dụng rộng rãi? - Tại sao không bón phân urê cho vùng đất có tính kiềm? GV chiếu slide các nhà máy sản xuất phân đạm ở Việt Nam HS Cây có lấy được nitơ trong tự nhiên không? HS Có một loại “phân đạm’’ tự nhiên rất tốt cho cây ? - Có một câu ca dao xưa liên quan đến hiện tượng trên, đó là câu ca dao nào ? Hoạt động 4Tìm hiểu về phân lân 10 phút Tổ 2 - Có mấy loại phân lân? Phương pháp sản xuất của mỗi loại? - Phân lân cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây? - Tác dụng của phân lân đối với cây trồng? - Độ dinh dưỡng của phân lân được đánh giá dựa trên cơ sở nào? NH4+ -> NH3 + H+ Không bón cùng vôi, vì CaO + H2O -> CaOH2 2NH4Cl + CaOH2 -> CaCl2 +2NH3↑ +2H2O 2. Phân đạm nitrat Là các muối nitrat NaNO3, CaNO32,... - Điều chế Axit HNO3 + muối cacbonat -> muối nitrat - Ví dụ 2HNO3 + CaCO3 -> CaNO32 + H2O + CO2 3. Phân Ure Là chất rắn màu trắng NH22CO, tan tốt trong nước. %N = / 60 = 46% - Điều chế CO2 + 2NH3 -> NH22CO + H2O ở 200atm Phân urê được sử dụng rộng rãi do hàm lượng N cao, là loại phân đạm tốt nhất *Phân nitrat tan tốt trong nước, dễ hút ẩm nên dễ chảy rữa, dễ phân huỷ và dễ rửa trôi. * Phân nitrat và phân amoni ít được sử dụng Khó bảo quản và sử dụng kém hiệu quả. Không bón cho vùng đất kiềm vì NH22CO + 2H2O -> NH42CO3 NH42CO3 -> 2NH4+ + CO32NH4+ + OH- -> NH3 + H2O Nitơ trong không khí N2 trong khí quyển chiếm khoảng gần 80%. Cây không thể hấp thụ được N2. Nhờ có enzim nitrôgenaza,VSV cố định nitơ chuyển hóa thành NH3 thì cây mới đồng hóa được. Các VSV cố định nitơ gồm 2 nhóm nhóm VSV sống tự do như vi khuẩn lam có nhiều ở ruộng lúa và nhóm cộng sinh với thực vật, điển hình là các vi khuẩn thuộc chi Rhizobium tạo nốt sần ở rễ cây họ Đậu Nitơ trong đất nitơ khoáng NH4+ và NO3- và nitơ hữu cơ từ xác sinh vật trong đất chỉ được cây hấp thụ sau khi đã được các VSV đất khoáng hóa. Bài 6 phần III- SGK sinh học 11 trang 28 Đó là loại “phân” nitrat được tạo ra trong các cơn mưa giông N2 + O2  2NO 2NO + O2  2NO2 4NO2 + 2H2O + O2  4HNO3 HNO3  NO3- + H+ Lúa chiêm lấp ló đầu bờ Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên LÂN Phân lân gồm - - Supephotphat Phân lân nung chảy Cung cấp photpho cho cây dưới dạng ion photphat PO43- , H2PO4- Tác dụng + Thúc đẩy quá trình sinh hoá ở thời kỳ sinh trưởng của cây. + Làm cho cành lá khoẻ, hạt chắc, củ quả to… Độ dinh dưỡng = % P2O5 tương ứng với lượng photpho HS chiếu hình ảnh của quả ổi, quả xoài, củ su hào được bón đủ lân và cây lúa bị thiếu lân GV chiếu hình ảnh nhà máy hóa chất Lâm Thao Phú Thọ và khai thác Apatit Lào Cai GV chiếu hình ảnh công ty Phân Lân Văn Điển GV Để nâng cao hiệu quả hấp thụ lân, người ta còn bón cho cây trồng loại phân gì ? Hoạt động 5Tìm hiểu về phân Kali 5 phút Tổ 3 - Phân kali cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây? Thành phần chủ yếu ? - Tác dụng của phân lân đối với cây trồng? - Độ dinh dưỡng của phân lân được đánh giá dựa trên cơ sở nào? Hoạt động 6Tìm hiểu về phân hỗn hợp, phân phức hợp và phân vi lượng 7 phút Tổ 4 -Theo công nghệ 10, phân hỗn hợp và phân phức hợp là gì ? - Theo hóa học phân hỗn hợp và phân phức hợp là gì ? So sánh 2 loại phân đó 1-Supephotphat Supephotphat đơn Supephotphat kép Độ dinh dưỡng 14 - 20% P2O5 40 - 50% P2O5 Thành phần CaH2PO42 và CaSO4 CaH2PO42 Điều chế Ca3PO42 + 2H2SO4 đặc → CaH2PO42 + 2 CaSO4 Ca3PO42 +3H2SO4 →2H3PO4+3CaSO4 Ca3PO42 + 4H3PO4 → 3CaH2PO42 2- Phân lân nung chảy - Là hỗn hợp photphat và silicat của canxi và magie. chứa 12-14 % P2O5 - Điều chế Nung quặng Apatit photphoric + đá xà vân + than cốc , sấy khô, nghiền bột Phân vi sinh vật vsv chuyển hóa lân là loại phân bón có chứa vsv chuyển hóa lân hữu cơ thành lân vô cơ hoặc vsv chuyển hóa lân khó tan thành lân dễ tan phân lân hữu cơ vi sinh Phân lân hữu cơ vi sinh do Việt Nam sản xuất có các thành phần sau - Than bùn - VSV chuyển hóa lân. Trong mỗi gam phân lân hữu cơ vi sinh có chứa 0,5 tỉ tế bào vsv. - Bột photphorit hoặc apatit - Các nguyên tố khoáng và vi lượng. Phân vsv chuyển hóa lân có thể dùng để tẩm hạt giống trước khi gieo hoặc bón trực tiếp vào đất. - Theo công nghệ 10III. PHÂN KALI - Cung cấp cho cây nguyên tố kali dưới dạng ion K+, thành phần chủ yếu là KCl và K2SO4 . - Tác dụng + Tăng cường sức chống bệnh, chống rét, chịu hạn. + Giúp cho cây hấp thụ nhiều đạm hơn. - Độ dinh dưỡng = % K2O tương ứng với lượng kali. Tro thực vật cũng là một loại phân kali vì có chứa K 2CO3. IV. PHÂN HỖN HỢP VÀ PHÂN PHỨC HỢP Phân hỗn hợp phân trộn Là loại phân bón thu được khi ta trộn một cách cơ học của hai hay nhiều loại phân đơn với nhau. Khi trộn như vậy không làm thay đổi tính chất của phân Phân phức hợp Là loại phân bón trong thành phần có chứa nhiều nguyên tố đại và vi lượng, đôi khi có cả thuốc trừ cỏ và chất kích thích ra rễ. Phân hỗn hợp Phân phức hợp GV chiếu hình ảnh của phân hỗn hợp và phân phức hợp Hoạt động 7 Củng cố 10 phút -GV yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập số 2 và số 3 dưới dạng chọn ra kiến thức đúng để dán các tấm thẻ với nội dung cho sẵn vào vị trí của tổ mình . -HS thực hiện nhiệm vụ -GV cho HS nhận xét kết quả làm việc của từng nhóm và rút ra kết luận rồi cho điểm từng nhóm - GV đưa ra 2 câu hỏi để củng cố thêm Câu 1Ghép các loại phân bón ở cột I cho phù hợp với thành phần các chất chủ yếu chứa trong loại phân bón ở cột II I A. Phân Kali B. Urê C. Supephotphat đơn D. Supe photphat kép Đáp án A. 2 B. 1 C. 7 D. 3 Câu 2 Hãy dùng thuốc thử thích hợp để nhận biết các mẫu phân đạm sau Amoni clorua, Amoni sunfat, Natri nitrat. Hoạt động 8 Tích hợp với môn công nghệ và sinh học 5 phút Các em hãy cho biết đặc điểm, kĩ thuật sử dụng phân bón hóa học ? công nghệ 10 -Chứa cả 3 nguyên tố N, P, K gọi chung là phân NPK -Là sản phẩm trộn lẫn các loại phân đơn theo tỉ lệ N P K khác nhau VD Nitrophotka là hỗn hợp NH42HPO4 và KNO3 Được sản xuất bằng tương tác hoá học của các chất. VD NH3 +axit H3PO4 -> Amophot hỗn hợp của NH4H2PO4 và NH42HPO4 Giống nhau chứa đồng thời một số nguyên tố dinh dưỡng cơ bản V. PHÂN VI LƯỢNG Cung cấp những hợp chất chứa các nguyên tố mà cây trồng chỉ cần một lượng rất nhỏ như bo , kẽm , mangan , đồng… dưới dạng hợp chất II 1.NH22CO 4. NH4NO3 2. KNO3 6.NH42HPO4 7. CaH2PO42 , CaSO4. Hóa chất NH4Cl NH42SO4 NaNO3 BaOH2 Có khí mùi khai Có khí mùi khai và kết tủa trắng Không hiện tượng *Đặc điểm -Chứa ít nguyên tố dinh dưỡng nhưng tỉ lệ chất dinh dưỡng cao -Phần lớn phân hóa học dễ hòa tan trừ phân lân -Bón nhiều phân hóa học liên tục nhiều năm, đặc biệt là phân đạm và phân kali dễ làm cho đất hóa chua . *Kĩ thuật sử dụng -Do có tỉ lệ chất dinh dưỡng cao, dễ hòa tan và hiệu quả nhanh nên phân đạm và phân kali dùng để bón thúc là chính. Phân đạm, kali cũng có thể dùng để bón lót với lượng nhỏ. - Phân lân khó hòa tan nên dùng để bón lót, để có thời gian cho phân bón hòa tan - Bón phân đạm, kali nhiều năm liên tục đất sẽ hóa chua, vì vậy cần bón vôi cải tạo đất -Phân hỗn hợp NPK có thể dùng bón thúc hoặc bón lót. Ưu điểm của loại này là bón một lần cung cấp cả 3 nguyên tố N,P,K cho cây trồng - Theo công nghệ 10 Để cây trồng có năng suất cao cần bón phân hợp lí đúng loại, đủ số lượng và tỉ lệ các thành phần dinh dưỡng ; đúng nhu cầu cây giống, loài cây trồng ; phù hợp với thời kì sinh trưởng và phát triển của cây cũng như điều kiện đất đai và thời tiết mùa vụ. Có 2 phương pháp bón phân dựa vào khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng của rễ và lá bón qua rễ và bón qua lá. - Theo sinh học 11VI. Ảnh hưởng của việc sử dụng phân bón đến môi Hoạt động 9 Tích hợp với giáo dục môi trường. HS thực hiện phiếu học tâp số 4 Tổ 1 Ảnh hưởng của việc sử dụng phân bón đến môi trường. 8 phút HS chiếu các slide -Nước chảy qua đất nông nghiệp - Nước được dẫn vào ruộng - Bảng 1. Lượng phân bón vô cơ sử dụng ở Việt Nam qua các năm -Bảng 2. Lượng phân bón hàng năm cây trồng chưa sử dụng được - Nông dân đang sử dụng quá nhiều phân bón, gây lãng phí và làm ô nhiễm nguồn đất, nước. -Nước được đưa trực tiếp ra sông suối HS chiếu hình ảnh Gây phì hóa nướccòn gọi là phú dưỡng trường và con người 1. Ảnh hưởng của việc sử dụng phân bón đến môi trường. Lượng Phân Bón sử dụng Ở Việt Nam  Tính từ năm 1985 tới nay, diện tích gieo trồng ở nước ta chỉ tăng 57,7%, nhưng lượng phân bón sử dụng tăng tới 517%.  trong 20 năm qua, tổng các yếu tố dinh dưỡng đa lượng N+P2O5 +K2O năm 2007 đạt trên 2,4 triệu tấn, tăng gấp hơn 5 lần so với lượng sử dụng của năm 1985.  Ngoài ra, hàng năm nước ta còn sử dụng khoảng 1 triệu tấn phân hữu cơ, hữu cơ sinh học, hữu cơ vi sinh các loại. Lượng Phân Bón Cây trồng chưa sử dụng được  Phân đạm từ 55-70%1,77 triệu tấn urê  Phân lân từ 55-60% 2,07 triệu tấn supe lân  Phân kali từ 50-60% 344 nghìn tấn Kali Clorua KCl  Yếu tố này còn tuỳ theo chân đất, giống cây trồng, thời vụ, phương pháp bón, loại phân bón… VỚI NƯỚC Phân bón đi vào nguồn nước mặt gây ảnh hưởng xấu như Gây phì hóa nước và tăng nồng độ nitrat trong nước.  Gây phì hóa nước làm cho tảo và thực vật sống trong nước phát triển với tốc độ nhanh làm giảm năng lượng ánh sáng không đi tới các lớp nước phía dưới.  Vì vậy lượng oxy được giải phóng vào trong nước bị giảm, các lớp nước này trở nên thiếu oxy.  Mặt khác, khi tảo và thực vật bậc thấp bị chết, xác của chúng bị phân hủy yếm khí, tạo nên các chất độc hại, có mùi hôi, gây ô nhiễm nguồn nước. Một phần bị rửa trôi theo chiều dọc xuống tầng nước ngầm.  Chủ yếu là phân đạm vì các loại phân lân và kali dễ dàng được giữ lại trong keo đất.  Ngoài ra, còn có các loại hóa chất cải tạo đất như vôi, thạch cao, hợp chất lưu huỳnh,..  Nếu như phân đạm làm tăng nồng độ nitrat trong nước ngầm thì các loại hóa chất cải tạo đất làm tăng độ mặn, độ cứng nguồn nước. b. ĐỐI VỚI KHÔNG KHÍ Một phần bị bay hơi do tác động của nhiệt độ hay quá trình phản nitrat hoá gây ô nhiễm không khí.  Làm bay hơi khí amoniac có mùi khai, là hợp chất độc hại cho người và động vật.  Khí NO2 làm phá vỡ tầng ôzôn NO2 sản sinh ra từ phân bón đến 15%  Gây ra mưa acid  Mức độ gây ô nhiễm không khí trường hợp này nhỏ, GV chiếu Mẫu đo hàm lượng đạm trong cây trồng và hình ảnh Cây lúa thừa đạm Tổ 2 Ảnh hưởng của việc sử dụng phân bón đến con người. 6 phút hẹp không đáng kể so với mức độ gây ô nhiễm của các nhà máy sản xuất phân đạm nếu như không xử lý triệt để VỚI ĐẤT  Trong nguyên liệu sản xuất phân lân có chứa 3% Flo. Khoảng 50-60% lượng Flo này nằm lại trong đất và sẽ làm ô nhiễm đất khi hàm lượng của nó đạt tới 10mg/kg đất.  Flo gây độc hại cho người và gia súc, kìm hãm hoạt động của một số enzim, ngăn cản quá trình quang hợp và tổng hợp protein ở thực vật.  Các loại phân hóa học thuộc nhóm chua sinh lý urea, NH42SO4, K2SO4, KCl, supephotphat còn tồn dư acid đã làm chua đất, nghèo kiệt các ion bazơ và xuất hiện nhiều độc tố đối với cây trồng như Al3+ , Mn2+ , Fe3+ làm giảm hoạt tính sinh học của đất.  Bón nhiều phân đạm vào thời kỳ muộn cho rau quả, đã làm tăng đáng kể hàm lượng NO3- trong sản phẩm. Bón thừa đạm cho cây trồng Thừa đạm sẽ làm cho cây không chuyển hóa hết được sang dạng hữu cơ, làm tích lũy nhiều dạng đạm vô cơ gây độc cho cây. Thừa đạm sẽ làm cho cây sinh trưởng thái quá, gây vóng. Các hợp chất carbon phải huy động nhiều cho việc giải độc đạm nên không hình thành được các chất “xơ” nên làm cây yếu, các quá trình hình thành hoa quả bị đình trệ làm giảm hoặc không cho thu hoạch … Bón thừa Kali cho cây trồng Dư thừa ở mức thấp gây đối kháng ion, làm cây không hút được đầy đủ các chất dinh dưỡng khác như magie, natri ở mức cao có thể làm tăng áp suất thẩm thấu của môi trường đất, ngăn cản sự hút nước và dinh dưỡng nói chung, ảnh hưởng xấu đến năng suất mùa màng. Bón thừa lân cho cây trồng Thừa lân lại làm cho cây sử dụng lân tồi hơn, vì trong trường hợp này rất nhiều lân nằm ở dạng vô cơ, nhất là ở các bộ phận sinh trưởng. 2. Phân bón đối với vệ sinh an toàn thực phẩm và sức khoẻ con người  Dư thừa Phospho trong các sản phẩm trồng trọt hoặc nguồn nước làm giảm khả năng hấp thu Canxi vì chất này lắng đọng với Canxi tạo thành muối triphosphat canxi không hòa tan và tạo thuận lợi cho quá trình sản xuất para thormon, điều này đã huy động nhiều Canxi của xương, và nguy cơ gây loãng xương ngày một tăng, đặc biệt ở phụ nữ. Tăng nồng độ nitrat trong nước.do phân đạm chứa Nitrat  Làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người, đặc biệt đối với trẻ em dưới 4 tháng tuổi. Trong đường ruột, các Nitrat bị khử thành Nitrit, các Nitrit được tạo ra được hấp thụ vào máu kết hợp với hemoglobin làm khả năng chuyên chở oxy của máu bị giảm gây nên chứng máu Methaemoglobin.  Nitrit còn là nguyên nhân gây ung thư tiềm tàng. Theo khảo sát của bệnh viện K, 5 năm gần đây, trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng bệnh nhân ung thư mới phát hiện, người bị chết vì căn bệnh này, tăng hơn nhiều so với trước. Hiện cả nước tồn tại 37 làng ung thư mà một trong những nguyên nhân gây ra là sử dụng nguồn nước bị ô khảo sát của bệnh viện Vì vậy, dự án Điều tra, tìm kiếm nguồn nước hợp vệ sinh phục vụ cấp nước sinh hoạt cho một số “làng ung thư” của Việt Nam do Trung tâm QH & ĐTTNN- Bộ TN & MT chủ trì thực hiện với sự tham gia của Liên đoàn QH & ĐTTNN miền Trung là rất cần thiết nhằm giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ung thư, bảo vệ cuộc sống cộng đồng. Gây ô nhiễm nặng nhất là nhà máy Supe phốt phát Lâm Thao, nhà máy Pin ắc quy Phú Thọ, nhà máy giấy Bãi Bằng... Ngay cả ở thời điểm ngừng hoạt động, lượng chì trong không khí khu vực nhà máy Pin ắc quy vẫn là 0,23 mg/kg, trong khi tiêu chuẩn cho phép là 0,05 mg/m3.  GV chiếu slide TÍCH LŨY TRONG CÁC SẢN PHẨM NÔNG NGHIỆP DƯỚI DẠNG DƯ LƯỢNG Tổ 3Đề xuất một số giải pháp sử dụng phân bón và giảm ô nhiễm môi trường 5 phút 3. Một số giải pháp sử dụng phân bón và giảm ô nhiễm môi trường  Giảm lượng bón, tăng hiệu suất sử dụng phân bón  Sử dụng các loại phân bón hoặc các chất có tác dụng làm tăng hiệu suất sử dụng của phân bón.  Các loại phân bón có công dụng nêu trên như NEB 26, Wehg, Agrotain… có thể giảm ¼ đến ½ lượng đạm so với lượng dùng thông thường mà cây trồng vẫn cho năng suất cao, chất lượng nông sản tốt.  Sử dụng các loại phân bón lá có chứa K-humate và các yếu tố đa lượng, trung lượng, vi lượng để bổ sung dinh dưỡng cho cây.  Bón bổ sung các loại phân bón có chứa yếu tố Silic làm tăng khả năng cứng cây chống đổ ngã, tăng khả năng quang hợp, tăng sử dụng cân đối dinh dưỡng, nâng cao hiệu suất sử dụng các yếu tố dinh dưỡng đa lượng NPK, đặc biệt có tác dụng đối với cây lúa và cây họ hoà thảo. Nguyên tắc 4 đúng  Để sử dụng đúng phân bón cho cây trồng, người nông dân cần quan tâm thời điểm sử dụng, mục đích bón để làm gì, tạo và nuôi củ, thúc đọt và nuôi lá, xử lý ra hoa hay nuôi trái…  Đối với phân bón, phải phân tích nhu cầu cây trồng cần để sử dụng đúng liều lượng phân bón.  Đối với việc bón phân, nên bón vào đầu giai đoạn hay đầu mỗi thời kỳ. Quan tâm đến điều kiện thời tiết, khí hậu. Nếu lá, rễ hoạt động kém thì khả năng sử dụng phân bón cũng kém.  Trong sử dụng phân bón, khi bón phân hãy đào rãnh và bón vòng theo hình chiếu của tán cây. Nghiên cứu, đào tạo, tập huấn, thông tin tuyên truyền  Nghiên cứu tạo ra các chế phẩm phân bón mới, các chế phẩm sinh học giúp cho quá trình xử lý ủ phân Tổ 4 Phân bón ảnh hưởng đến nông sản xuất khẩu 5 phút hoặc xử lý các phế phụ phẩm từ trồng trọt, chăn nuôi mau hoai, giảm thiểu mùi hạn chế mức thấp nhất khả năng ô nhiễm môi trường.  Thông qua hệ thống thông tin đại chúng như truyền hình, đài, báo chí…tăng cường việc phổ biến các kiến thức khoa học kỹ thuật, các kinh nghiệm về sản xuất, sử dụng phân bón có hiệu quả. Các quy định, chính sách  Cần sớm xây dựng Luật phân bón để tăng hiệu lực công tác quản lý phân bón, trong đó cần xây dựng và ban hành đồng bộ Nghị định quy định xử phạt chi tiết đối với lĩnh vực phân bón.  Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các phòng thí nghiệm  Hạn chế việc sản xuất, nhập khẩu các loại phân bón có chứa các chất độc hại vượt quá mức quy định. 4. Phân bón ảnh hưởng đến nông sản xuất khẩu - Năm 1994 giá cà phê Việt Nam chỉ bằng 37,6% so với thế giới, 64% 1998 và 80,9% 1999. Chỉ có 2% số lượng cà phê Việt Nam thỏa mãn các yêu cầu loại 1. Trong vụ cà phê năm 2005- 2006, tổ chức cà phê quốc tế đã phân loại cà phê nhập tại 10 cảng khác nhau ở châu Âu và trong số bao bị loại của 17 nước có đến 72% là cà phê xuất xứ từ Việt Nam. Cà phê Brazin khi xuất vào EU chỉ bị loại 5%. Giá cà phê Robusta xuất khẩu Việt Nam năm 2007 trung bình đạt 1605 USD/tấn, thế giới là 1718 USD/tấn -Thống kê của Hiệp hội chè cho thấy, Việt Nam mới chỉ xuất sang Ba Lan khoảng 2000 tấn/năm. Giá chè trung bình xuất vào EU là 2500 – 2600 USD/tấn, còn giá chè xuất khẩu Việt Nam chỉ đạt trên dưới 1000 USD/tấn Việt Nam đứng thứ nhì trong nhóm 5 nước đứng đầu các nước cung cấp cà phê cho thị trường EU trong 3 năm 2000, 2001, 2002 nhưng lại đứng hạng cuối về năng lực cạnh tranh. Rau quả - Nhật nhập khẩu tới gần 3 tỷ USD/năm nhưng chỉ nhập từ nước ta 7-8 triệu USD/năm. Kết luận • Do diện tích đất ngày càng bị thu hẹp, do đó tăng năng suất cây trồng nông dân đã sử dụng phân bón một cách bừa bãi gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng môi trường sống và tồn động quá nhiều dư lượng phân bón trong nông sản ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. • Vấn đề này đang là mối quan tâm của nhiều nhà quản lý để đưa ra giải pháp môi trường tốt cho ngành nông nghiệp. Kết luận 2 phút tra đánh giá kết quả học tập TN – thực nghiệm ĐC – đối chứng Phân loại trình độ học sinh qua các lần kiểm tra trong TN Bài KT Điểm Số Lớp bài n Yếu, kém <5 Trung bình 6-7 Khá 7-8 Giỏi 9-10 n % n % n % n % TN 85 1 1,2 15 17,6 48 56,5 21 24,7 ĐC 80 3 3,7 23 28,8 44 55,0 10 12,5 TN 85 0 0 8 9,4 47 55,3 30 35,3 2 ĐC 80 2 2,5 18 22,5 45 56,3 15 18,7 Tổng TN 170 1 0,6 23 13,5 95 55,9 51 30 hợp ĐC 160 5 3,1 41 25,6 89 55,6 25 15,7 1 Qua đây ta có thể nhận xét rằng + Tỉ lệ % điểm khá, giỏi các lớp thực nghiệm cao hơn so với các lớp đối chứng, đặc biệt tỉ lệ học sinh đạt điểm giỏi tăng đáng kể qua các bài kiểm tra. Ở các lớp đối chứng tỉ lệ điểm khá giỏi tăng nhưng không đáng kể. + Tỉ lệ % điểm yếu, kém và trung bình của các lớp thực nghiệm nhỏ hơn hẳn so với các lớp đối chứng. Tỉ lệ % điểm yếu, kém, trung bình giảm mạnh ở bài kiểm tra sau Bài kiểm tra thứ hai không còn học sinh bị điểm yếu ở các lớp thực nghiệm. Điều này khẳng định ở lớp thực nghiệm kết quả đạt được trong thực nghiệm cao hơn so với lớp đối chứng. Phiếu học tập bài phân bón hóa học Phiếu học tập số 1 Tổ 1 - Có mấy loại phân đạm? Phương pháp sản xuất của mỗi loại? - Phân đạm cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây? - Tác dụng của phân đạm đối với cây trồng? - Độ dinh dưỡng của phân đạm được đánh giá dựa trên cơ sở nào? Tổ 2 - Có mấy loại phân lân? Phương pháp sản xuất của mỗi loại? - Phân lân cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây? - Tác dụng của phân lân đối với cây trồng? - Độ dinh dưỡng của phân lân được đánh giá dựa trên cơ sở nào? Tổ 3 - Phân kali cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây? Thành phần chủ yếu ? - Tác dụng của phân lân đối với cây trồng? - Độ dinh dưỡng của phân lân được đánh giá dựa trên cơ sở nào? Tổ 4 - Theo công nghệ 10, phân hỗn hợp và phân phức hợp là gì ? - Theo hóa học phân hỗn hợp và phân phức hợp là gì ? So sánh 2 loại phân đó Phiếu học tập số 2 Tìm hiểu SGK trang 55, 56, 57 các nhóm hoàn thành các nội dung sau Phân đạm Tổ 1 Phân lân Tổ 1 Phân kali Tổ 1 Tổ 2 Tổ 2 Tổ 2 Tác dụng với cây trồng Tổ 3 Tổ 1 Tổ 2 Phân loại, thành phần Tổ 3 Tổ 4 Tổ 4 Cung cấp cho cây nguyên tố, dạng hấp thụ Đánh giá độ dinh dưỡng Phiếu học tập số 3 Điều chế Phân đạm Phân đạm amoni tổ 1 Phân đạm nitrat tổ 1 Ure tổ 2 Phân lân Supephotphat đơn tổ 2 Supephotphat kép tổ 3 Phân lân nung chảy tổ 4 Phiếu học tập số 4 Tổ 1 Ảnh hưởng của việc sử dụng phân bón đến môi trường. Tổ 2 Ảnh hưởng của việc sử dụng phân bón đến con người. Tổ 3Đề xuất một số giải pháp sử dụng phân bón và giảm ô nhiễm môi trường Tổ 4 Phân bón ảnh hưởng đến nông sản xuất khẩu Điều tra nước tại 37 “làng ung thư” Khảo sát nguồn nước ở một "làng ung thư" Theo khảo sát của bệnh viện K, 5 năm gần đây, trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng bệnh nhân ung thư mới phát hiện, người bị chết vì căn bệnh này, tăng hơn nhiều so với trước. Hiện cả nước tồn tại 37 làng ung thư mà một trong những nguyên nhân gây ra là sử dụng nguồn nước bị ô khảo sát của bệnh viện Vì vậy, dự án Điều tra, tìm kiếm nguồn nước hợp vệ sinh phục vụ cấp nước sinh hoạt cho một số “làng ung thư” của Việt Nam do Trung tâm QH & ĐTTNN- Bộ TN & MT chủ trì thực hiện với sự tham gia của Liên đoàn QH & ĐTTNN miền Trung là rất cần thiết nhằm giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ung thư, bảo vệ cuộc sống cộng đồng. Nước tại các vùng điều tra Ông Nguyễn Lưu, Liên đoàn trưởng Liên đoàn QH & ĐTTNN miền Trung cho biết Toàn dự án sẽ tiến hành điều tra 37 “làng ung thư” trên toàn quốc. Theo nội dung chi tiết của dự án được phê duyệt mỗi “ làng ung thư” được tiến hành các dạng công tác cơ bản như Điều tra, thu thập các loại tài liệu hiện trạng bệnh ung thư, đánh giá và khai thác sử dụng các nguồn nước, xả thải; Phân tích, chỉnh lí tổng hợp các loại tài liệu đã thu thập;- Khảo sát, điều tra, đánh giá chất lượng nguồn nước đang sử dụng cho ăn uống, sinh hoạt; Lấy và phân tích các loại mẫu nước;làm công tác trắc địa công trình; Năm 2011 đã điều tra 23 làng thuộc 10 tỉnh, thành phố là Phú Thọ, Hưng Yên, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Trị, Quảng Nam. Kết quả cho thấy, các vùng điều tra đều sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm, nhất là “làng ung thư” Mẫn Xá Bắc Ninh, Thạch Sơn Phú Thọ, Phong Yên, Cờ Đỏ, Đức Thành Nghệ An…Về khả năng cấp nuớc sạch cho của bà con trong các vùng chỉ có Tiên An Quảng Nam là khó khăn do không có nguồn nước triển vọng. Các vùng khác đã có công trình cấp nước tập trung của các nhà máy nước do địa phương xây dựng nên việc tìm kiếm nguồn nước không cấp thiết. Năm 2012, Liên đoàn tiếp tục điều tra 14 “làng ung thư” còn lại của dự án thuộc 12 tỉnh, thành phố Quảng Ngãi, Kon Tum, Bình Định, Đăk Lăk, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Bình Thuận, Tp Hồ Chí Minh, Cà Mau, Long An và Bạc Liêu. Diễn biến của bệnh ung thư qua các năm tại các “làng” điều tra là rất phức tạp; nhưng hầu hết đều có sự trùng hợp về nguồn nước bị ô nhiễm. Điển hình là các “làng ung thư” Phước Thiện Quảng Ngãi, Xuân Vinh Bình Định, Sơn Thành Phú Yên, Pê Mu Bình Thuận, Văn Đăng Khánh Hòa, Kênh Tư Gà Cà Mau, Yang Re Đăk Lăk. Số người chết vì bệnh ung thư trong gần chục năm nay tại các làng khá nhiều, nhất là Phước Thiện, Anh Hòa Quảng Ngãi Xuân Vinh Bình Định, Văn Đang Khanh Hòa, Pêmu Bình Thuận. Tác nhân ô nhiễm nước và nhu cầu nước sạch Nguồn nước tại các vùng điều tra bị ô nhiễm bởi thuốc trừ sâu tại các kho chứa thuốc, chất độc chiến tranh, các nghĩa địa, làng nghề, chất thải sinh hoạt, công nghiệp, công trình khai thác nước chưa cách li với các tầng chứa nước nhiễm bẩn… Kết quả phân tích các mẫu nước đang sử dụng cho ăn uống sinh hoạt tại các “làng ung thư” cho thấy, hầu hết đều nhiễm bẩn vi sinh, một số mẫu có hàm lượng phenol, arsen hoặc mangan vượt nhiều lần tiêu chuẩn cho phép. Về nhu cầu nguồn nước sạch cho 14 “làng ung thư” này nổi lên vùngVăn Đăng Khánh Hòa là khó khăn nhất vì nhiễm bẩn từ rác thải sinh hoạt tại bãi rác Bắc Nha Trang, chất thải sinh hoạt tại chợ và cư dân trong vùng. Các “làng ung thư” Bình Hưng Hòa TP HCM, Nhơn Hậu 1 Long An, Ấp Đầu Voi Bạc Liêu, Kênh Tư Gà Cà Mau, An HHa, Nhơn Lộc 2 Quảng Ngãi, Trung Hiệp Lâm Đồng, Sơn Nghiệp Phú Yên, Đăk Mar Kon Tum là các vùng đã có các công trình cấp nước tập trung. Các vùng còn lại đều có nhu cầu cấp nước hợp vệ sinh cho ăn uống, sinh hoạt. Ông Nguyễn Lưu cho rằng, Với kết quả điều tra 14 “làng ung thư” năm 2012, giai đoạn II năm 2013, dự án còn 6 “làng ung thư” cần điều tra nguồn nước hợp vệ sinh để cấp nước cho dân cư tại Phước Thiện Quảng Ngãi, Xuân Mỹ Bình Định, Văn Đăng Khánh Hòa, Mê Pu Bình Thuận, Thôn 4 Đăk Lăk và Đăk Mar Kon Tum. Hy vọng khi dự án khép lại, nguồn nước phục vụ cuộc sống của bà con tại các làng ung thư ở Việt Nam sẽ được cải thiện. Những cánh đồng bị ô nhiễm ở Thạch Sơn. VTV Không khí, đất, nước mặt, nước ngầm... ở xã Thạch Sơn, huyện Lâm Thao, Phú Thọ - nơi được mệnh danh là làng ung thư, đều ô nhiễm nặng nề bởi chất độc hóa học. Thậm chí cả mớ rau, con cá ở đây cũng nhiễm kim loại nặng và chất phóng xạ Thalium. Từ năm 1991 đến nay, xã Thạch Sơn có 106 người chết vì bệnh ung thư, hay gặp nhất là ung thư gan, phổi, dạ dày, vòm họng. 19 gia đình có ít nhất 2 người chết vì bệnh này vợ chồng, hoặc bố con, mẹ con, trong đó một số họ có hơn 3 người mất mạng do ung thư. Tại khu Mom Dền, cách đây 15 năm đã có 200 hộ gia đình tự di dời đi nơi khác do không chịu nổi làn không khí ô nhiễm nặng từ nhà máy Supe Phốt phát Lâm Thao. 70% trong các gia đình này đã có người chết vì ung thư. Cuộc khảo sát mà Bộ Tài nguyên môi trường vừa tiến hành ở Thạch Sơn cho thấy, không khí ở đây đang bị đầu độc nghiêm trọng bởi các loại khí thải công nghiệp như SO2, SO3, chì, H2S, NH3, HCl, HF, NO2... với hàm lượng vượt chuẩn cho phép, nhất là ở vùng xung quanh các nhà máy Supe phốt phát Lâm Thao, nhà máy Pin ắc quy Phú Thọ. Chất độc lan tỏa trong không khí, theo hướng gió tới làm bẩn các hộ dân trong vùng dân cư. Ngoài ra, khí thở ở Thạch Sơn còn phải tiếp nhận khói từ 90 lò gạch và mùi hôi ở các cửa xả nước thải nhà máy giấy Bãi Bằng ra sông Hồng đầy khí H2S. Về nguồn nước, cả nước mặt và nước ngầm ở Thạch Sơn đều độc. Các ao hồ có hàm lượng cao NH4+, đồng, sắt, măngan, asen, chì - là những kim loại nặng có khả năng tích lũy nhiều trong cơ thể và gây ngộ độc mạn tính, dẫn đến nhiều bệnh tật cực kỳ nguy hiểm. Các mẫu nước giếng được khảo sát có độ pH thấp hơn tiêu chuẩn về nước ngầm và nước sinh hoạt. Chỉ tiêu vi sinh và một số kim loại cũng không đạt yêu cầu. Trầm tích đáy ở các giếng này đều có lượng chì rất cao, thậm chí một giếng còn có lượng chì cao gần gấp 3 tiêu chuẩn tối đa cho phép. Không chỉ môi trường mà cả nông phẩm sản xuất ở Thạch Sơn cũng nhiễm độc. Các mẫu cá được kiểm nghiệm đều có hàm lượng kim loại như sắt, kẽm tương đối cao. Kim loại cũng có trong các mẫu rau trồng cạnh bãi xỉ của nhà máy Lâm Thao, thậm chí trong mẫu rau của một gia đình có lượng asen cao gấp đôi tiêu chuẩn. Đáng sợ nhất là sự có mặt của nguyên tố phóng xạ Thalium trong rau muống trồng cạnh mương dẫn nước thông với mương thoát nước xỉ của nhà máy Lâm Thao, với hàm lượng cao gần gấp đôi tiêu chuẩn cho phép. Trong khảo sát trên, Bộ Tài nguyên môi trường còn kiểm tra chất lượng môi trường tại 15 cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn. Kết quả là các mẫu không khí, nước, chất thải... đều ô nhiễm nặng về kim loại, chất dinh dưỡng, chất hữu cơ, pH, phenol... với mức độ vượt tiêu chuẩn từ 2 đến 20 lần. Gây ô nhiễm nặng nhất là nhà máy Supe phốt phát Lâm Thao, nhà máy Pin ắc quy Phú Thọ, nhà máy giấy Bãi Bằng... Ngay cả ở thời điểm ngừng hoạt động, lượng chì trong không khí khu vực nhà máy Pin ắc quy vẫn là 0,23 mg/kg, trong khi tiêu chuẩn cho phép là 0,05 mg/m3. Theo ông Phạm Khôi Nguyên, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên môi trường, hiện chưa thể khẳng định ô nhiễm môi trường chính là nguyên nhân làm phổ biến bệnh ung thư ở Thạch Sơn, nhưng chắc chắn tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân. Vì vậy, Bộ kiến nghị các cơ quan chức năng yêu cầu 15 cơ sở sản xuất nói trên khẩn cấp xây dựng kế hoạch kiểm soát ô nhiễm môi trường toàn diện trước tháng 2 và hoàn tất xử lý cơ bản trong năm 2006. Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu để xác định nguyên nhân gây ung thư ở địa phương và hỗ trợ người dân chữa bệnh. Ngoài Thạch Sơn, ở Việt Nam hiện còn xuất hiện nhiều làng ung thư khác, chẳng hạn như ở Quảng Nam, Nghệ An... "Nếu chúng ta quan tâm và kiểm tra sát sao thì chắc chắn trên đất nước này sẽ còn nhiều "Thạch Sơn" nữa" - ông Phạm Khôi Nguyên nói. Hải Hà Việt Báo Theo_VnExpress Sở giáo dục và đào tạo Hà Nội Trường THPT Hồng Thái HỒ SƠ DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP 1. Tên chủ đề dạy học PHÂN BÓN HÓA HỌC 2. Sản phẩm của học sinh

giáo án tích hợp liên môn hóa học